Solucan gübresi ve mikoriza kullanımının fasulye ve soğanda bitki gelişimi ve verim üzerine etkileri

Abstract

Soğan ve fasulye ülkemizde ve dünyada en fazla yetiştiriciliği yapılan, çeşitli tüketim alanları bulunan ve zengin besin değeri olan sebze türleri arasındadır. Özellikle son yıllarda önemi artan organik tarım ve sürdürülebilir tarımda gübreleme dikkat edilmesi gereken en önemli uygulamalardan biridir. Bu nedenle bu uygulamalarda kullanılabilecek uygun organik ve biyogübre kaynaklarının belirlenmesi ve uygulamaya aktarılması önem taşımaktadır. Bu çalışmada da önemli organik gübre kaynaklarından olan solucan gübresinin ve önemli biyogübre kaynaklarından mikorizanın soğan ve fasulye bitkileri yetiştiriciliğinde ayrı ayrı ve birlikte etkileri incelenmiştir. Bu amaçla, bu çalışma 2017 yılında Malatya ili Malatya Turgut Özal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Arazisinde tesadüf blokları deneme desenine göre, 4 uygulamalı ve 3 tekerrürlü, Gina fasuye çeşidi ve Malatya Soğanı kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmada solucan gübresi uygulaması için, bitki başına 180 ml sıvı solucan gübresi, mikoriza uygulaması için 150 mg mikoriza ve solucan gübresi + mikoriza uygulaması için belirtilen dozlar birleştirilerek uygulanmıştır. Denemede yapılan uygulamaların etkilerinin incelenmesi amacıyla fasulye ve soğan bitkilerinde bitki gelişim parametreerinin yanı sıra yumru ve bakla verimi ve kalite özellikleri değerlendirilmiş, yaprak örnekleri ve ekim-dikim öncesi ve hasatta örneklenen toprak örnekleri analiz edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde fasulyede uygulamalar arasında istatistiksel olarak % 5 düzeyinde önemli farklılıklar bulunmuş, en yüksek verim solucan gübresi uygulanan bitkilerden elde edilmiştir. Soğanda ise solucan gübresi, mikoriza ve solucan gübresi+mikoriza uygulamaları arasındaki fark, istatistiksel olaran önemli bulunmazken her 3 uygulama ile kontrol arasında istatistiksel olarak % 5 düzeyinde önemli farklar bulunmuştur. Yaprak analiz sonuçları incelendiğinde; özellikle N içeriği bakımından yapılan uygulamalarla kontrole göre istatistiksel açıdan önemli artışlar elde edilimiştir. Çalışma sonuçları değerlendirildiğinde; özellikle verim, meyve kalite özellikleri ve bitki gelişim özelliklerine olumlu etkileri göz önüne alındığında, solucan gübresi uygulamalarının soğan ve fasulye yetiştiriciliğinde uygulanabileceği belirlenmiştir.

Onion and bean are among the most cultivated vegetables in our country and in the world, which are consumed with a variety of consumption areas and with a rich nutritional value. Fertilization is one of the most important applications to be considered in Organic agriculture and sustainable agriculture which have become more important in recent years. For this reason, it is important to determine and spread suitable organic and bio fertilization sources which can be used in these applications. In this study, the effects of vermicompost, one of the most important organic fertilizer sources, and mycorrhiza, one of the most important bio fertilizer and important sources, on the cultivation of onion and bean plants were investigated. For this purpose, this study was carried out at Malatya Turgut Ozal University Faculty of Agriculture Research and Application Fields in 2017 according to a randomized block design, 4 applied and 3 replications, using Gina bean cultivar and Malatya Onion. In the study, for the vermicompost application 180 ml of liquid vermicompost per plant, for mycorrhiza application 150 mg of mycorrhiza per plant were applied and vermicompost + mycorrhiza application were done by applying related dose of vermicompost and mycorrhiza together. In order to investigate the effects of the applications in the experiment, in addition to plant growth parameters of bean and onion plants, tuber and pod yield and quality characteristics were evaluated, and leaf samples and soil samples sampled before planting and at harvest were analyzed. When the results were examined, statistically significant (p≤0,05) differences were found between applications, and the highest yield values of bean plants were obtained from plants applied with vermicompost. Also in onion plants, yield values obtained from vermicompost, mycorrhiza and vermicompost + mycorrhiza applications were higher in statistically significant level when compared with control plants. When the results of leaf analysis results were evaluated, significant increases were observed with respect to control in terms of N content. The results of the study indicated that especially when its positive effects on yield, fruit quality and plant growth characteristics, it was concluded that vermicompost can be applied in onion and bean cultivation.