Yarıklı kuvars tüp ve alevli atomik absorpsiyon spektrometri ile su örneklerinde bazı metallerin tayini

Abstract

Kurşun canlılar için toksik özelliğe sahip bir elementtir. Yüksek seviyelerdeki kurşun maruziyetinde böbrekler ve beyin ciddi zarar görür ve ölümle sonuçlanabilir. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) inorganik kurşun bileşiklerinin insanlarda muhtemel kanserojen olduğunu tespit etmiştir. Bu nedenle eser miktarlardaki kurşun tayini son derece önemlidir. Alevli Atomik Absorpsiyon Spektrometri (AAAS) diğer gelişmiş tekniklere oranla düşük duyarlılığa sahip olmasına rağmen eser elementlerin tespitinde kolay uygulanabilir ve daha ekonomik olduğu için halen önemli bir tekniktir. AAAS tekniğinin duyarlılığı çeşitli atom tuzakları kullanılarak önemli ölçüde arttırılmaktadır. Yarıklı Kuvars Tüp (YKT) son yıllarda kullanılan önemli atom tuzaklarından biridir. Bu çalışmamızda içme sularında kurşun tayini için AAAS tekniğinde YKT kullanılarak duyarlı bir yöntem geliştirilmesi amaçlanmıştır. İlk adımda AAAS tekniğiyle ölçümler yapılmıştır. İkinci adımda kursun atomlarının ölçüm bölgesinde kalma zamanını uzatmak amacıyla YKT-AAAS tekniği kullanılmış olup AAAS'ye göre yaklaşık 3 kat duyarlılık artışı elde edilmiştir. Üçüncü adımda ise, duyarlılığı biraz daha artırmak için YKT atom tuzağı (AT) olarak kullanılmıştır. Bu aşamada amacımız kurşun atomlarını tekrar atomlaşmadan önce YKT iç çeperinde biriktirip ortama metil izobütilketon (MIBK) püskürterek atomlaşmayı hızlandırmaktır. Bu durumda da AAAS'ye göre 714 kat duyarlılık artışı elde edilmiştir. Bu teknik Malatya ilimizde farklı noktalardan alınan içme kullanma suyu örneklerine uygulandı. Uygulama sonuçları Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Amerikan Cevre Koruma Ajansı (EPA), Avrupa Birliği (EC) 1998 ve Türk Standartları Enstitüsü (TSE) standartlarında izin verilen mevzuat limit değerleri ile karsılaştırıldı. Analizi yapılan tüm su örneklerindeki kurşun konsantrasyonları, mevzuat limitlerinin müsaade ettiği aralıkta olduğu tespit edildi.

Lead is an element with toxic properties for living things. In high levels of lead exposure, the kidneys and brain are severely damaged and can result in death. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has found that inorganic lead compounds are likely carcinogenic in humans. For this reason, the amount of lead in the work is extremely important. Flammable Atomic Absorption Spectrometry (AAAS) is an important technique that is easy to implement and economical in detecting trace elements, although it has low sensitivity. In this study, it was aimed to increase the sensitivity by using Slotted Quartz Tube YKT - AAAS technique for lead in drinking water. In the first step measurements were made with the AAAS technique. In the second step, a sensitivity increase of about 3 times compared to AAAS was achieved using the YKT-AAAS technique in order to extend the residence time of the atoms in the measurement area. In the third step, the lead atoms are deposited on the inner wall of the YKT before re-atomizing, and then the atomization is accelerated by sputtering methylene isobutylketone (MIBK) to increase the sensitivity slightly. In this case, a sensitivity increase of 714 times compared to AAAS was obtained. Finally, this method has been applied to samples of drinking water taken from different points in Malatya province. Application results are compared with the legislative limit values permitted by the World Health Organization (WHO), American Environmental Protection Agency (EPA), European Union (EC) 1998 and Turkish Standards Institute (TSE) standards. It has been determined that the lead concentrations in all water samples analyzed are within the range permitted by the legislative limits.