Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının öğretmenlik branşları ve cinsiyetleri açısından incelenmesi: anadolu üniversitesi örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, farklı branşlarda eğitim alan öğretmen adaylarının, özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının, cinsiyet ve öğretmenlik eğitimi alınan bölüm değişkenleri açısından incelenmesidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, “Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği – O Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizi için, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız gruplarda t-testleri kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre özel gereksinimli bireylere yönelik tutumun erkek öğretmen adayları lehine anlamlı şekilde kadın öğretmen adaylarından farklılaştığı görülmüştür (p<0.05). ANOVA test sonuçları da benzer şekilde farklı öğretmenlik eğitimi programlarında öğrenim gören öğretmen adaylarının özel gereksinimli kişilere yönelik tutumları arasında anlamlı farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur (p<0.05). Tanımlayıcı istatistik verileri Beden Eğitimi ve Resim-İş öğretmenlik programında öğrenim gören öğretmen adaylarının, özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının normal gelişim gösteren bireylere yönelik tutumlarıyla oldukça benzer olduğunu göstermiştir. Sonuçlar, özel gereksinimli bireyleri tanımaya yönelik daha fazla ders içeren bölümlerdeki öğrencilerin bu bireylere yönelik tutumlarının normal gelişim gösteren bireylerden farklılaştığını göstermektedir. Öğretmen eğitim programlarının içeriğine özel gereksinimli bireylere yönelik kuramsal ve uygulamalı derslerin eklenmesi ve etkili şekilde uygulanması, olumlu tutum gelişimini desteklerken, özel gereksinimli bireylerin özel gereksinime ihtiyacı olmayan bireylerden farklılıklarının da anlaşılmasının önünü açarak, öğretmenlik uygulama sürecinin kalitesini arttırabilir. Anahtar kelimeler: Tutum, Öğretmen adayı, Özel gereksinimli bireyler

ABSTRACT The purpose of this study is to examine the attitudes of the prospective teachers towards disabled people in terms of their department and gender. “The Attitude Toward Disables Persons Scale” was used as data collection tool in the research. One-way analysis of variance (ANOVA) and independent samples t-test analysis were used to analyze the data. The results of the t-test revealed that the attitudes towards the special needs individuals of prospective male teachers was significantly different than prospective female teachers (p<0.05). ANOVA test results also revealed that there is a difference between the attitudes of the teacher candidates who were in different teaching programs (p<0.05). Descriptive statistics showed that the attitudes towards special needs individuals were similar to individuals without special needs among the teacher candidates who were educated in the Physical Education and Art Teacher Program. Prospective teachers, in the departments that have more courses to identify specific needs individuals, reported that disabled individuals were considerably different compared to normal individuals. The addition and effective application of theoretical and applied lessons in various teacher education departments may increase the quality of the teaching practice through the development of positive attitudes and understand the differences of the disabilities from the individuals who don’t need special needs. Key words: Attitude, Preservice teacher, Special needs individuals