Müdürlerin Güç Temelinin Öğretmenlerin Mesleğe Yönelik Tutumuna Etkisi

Abstract

Purpose: The aim of this research is, to reveal how many conceptions of a principal can be related to the basis of power (source), to show the effect of different ways of conception on teachers’ professional attitudes and to examine conceptions in the context of the relevant field. Design & Methodology: In this study, a phenomenographic design was used within the scope of qualitative research methodology. The research covers 14 teachers in the province of Malatya during the 2018-2019 education period (The study group was selected by maximum sampling approach). The acquisition of the research data was conducted through face-to-face interviews. Findings: As a result of the phenomenological analysis of interviews, it was seen that the power basis of the principals was perceived in eight different ways; impersonal coercive power, personal coercive power, legitimate position power, personal reward power, impersonal reward power, direct informational (persuasive) power, negative expert power and legitimate power of reciprocity. Implications & Suggestions: As a result of the research findings, it was concluded that the attitude towards the profession was affected by the power bases used. This research can provide benefits to principals in developing a healthy perspective on effective power foundations in school management with the findings of how teachers perceive the foundations of power in school management process.

Amaç: Bu fenomenografik araştırmanın amacı, kamuya ait okullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin ifadelerinden yola çıkarak, bir okul müdürünün güç temeline (kaynağına) ilişkin kaç farklı algılama olabileceğini, bu algılama yollarının öğretmenlerin mesleğe yönelik tutumlarına etkileriyle birlikte ortaya koymak ve ortaya konulan algılamaları ilgili alan yazın çerçevesinde incelemektir. Yöntem: Bu araştırmada, nitel araştırma metodolojisi kapsamında fenomenografi deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018- 2019 eğitim öğretim yılında Malatya ilinde görev yapan 14 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma grubunun oluşturulmasında maksimum çeşitlilik örneklemesi yaklaşımı esas alınmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle elde edilmiştir. Bulgular: 14 öğretmenle yapılan yüz yüze görüşmelerin fenomenografik analizi sonucunda, bir okul müdürünün güç temelinin sekiz farklı şekilde algılanabildiği görülmüştür. Bu güç temelleri en fazla algılanandan başlanarak sırasıyla kişisel olmayan zorlayıcı güç, kişisel zorlayıcı güç, pozisyona dayalı meşru güç, kişisel ödül gücü, kişisel olmayan ödül gücü, doğrudan bilgi (ikna) gücü, negatif uzmanlık gücü ve yapılan iyiliğe dayalı meşru güçtür. Sonuçlar ve Öneriler: Araştırma bulguları neticesinde mesleğe yönelik tutumun kullanılan güç temelinden etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma, okul yönetimi sürecinde esas alınan güç temellerinin öğretmenler tarafından nasıl algılandığını ortaya koyan bulgularıyla müdürlere okul yönetiminde etkili güç temellerine ilişkin sağlıklı bir perspektif geliştirmeleri bakımından fayda sağlayabilir.