Doğum sonu dönemde bebek ve emzirmeye yönelik geleneksel uygulamalarla sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Araştırma doğum sonu dönemde bebek ve emzirmeye yönelik geleneksel uygulamalar ile sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma ilişki arayıcı tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 31 Mart 2018 - 2 Haziran 2019 tarihleri arasında Sıtmapınarı ve Sıtmapınarı 1 nolu Aile Sağlığı Merkezleri'ne başvuran, doğum sonu ilk altı aylık dönemde olan 410 kadınlar oluşturmuştur. Örneklem, yapılan güç analizine göre 0.05 etki büyüklüğünde ve %5 yanılgı düzeyi ile belirlenen %95 güven aralığında %98 oranla evreni temsil gücüne sahip 410 kadın oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Katılımcı Bilgilendirme Formu ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği kullanılmıştır. Veriler yüzdelik dağılım, aritmetik ortalama ve bağımsız gruplarda t testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmada kadınların tamamına yakınının bebek bakımına yönelik ve %83'ünün emzirmeye ilişkin geleneksel yöntem uyguladığı saptanmıştır. Araştırmada kadınların en fazla sınırlı sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip oldukları belirlenmiştir. Geleneksel yöntem uygulayan kadınların uyguladıkları geleneksel yönteme verdikleri önemin en fazla " hiç önemli değil " şeklinde ifade ettikleri saptanmıştır. Araştırmada Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği toplam ve alt boyut puan ortalamaları ile bebeğe ya da emzirmeye yönelik geleneksel yöntem uygulama arasındaki istatiksel farkın anlamlı olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Sonuç: Araştırmamızda kadınların bebek bakımı ve emzirmeye yönelik çok fazla geleneksel yöntem uyguladığı ancak uyguladıkları geleneksel yöntemleri çoğunlukla hiç önemli değil olarak yorumladıkları görülmüştür. Araştırmada kadınların sağlık okuryazarlığı düzeyi ile bebeğe ya da emzirmeye yönelik geleneksel yöntem uygulama arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır. Anahtar kelimeler: Doğum sonu dönem, geleneksel uygulama, sağlık okuryazarlığı, bebek bakımı, emzirme, hemşirelik

Aim: The study aims to research the relationship between the traditional applications of postnatal care and breast-feeding and health literacy. Means and Methods: Research is conducted in a way to determine the afore mentioned relationship determine. The research subjects comprise women in their first six months of afterbirth who visited the Sıtmapınarı Family Heath Centre and its Family Heath Centre Number 1 between 31 March 2018 and 2 June 2019. Sampling involves 410 women representing 98% of the target subjects and achieves 95% reliability with 5% error margin as well as 0.05 impact factor according to the implemented power analysis. Data assessment is made by using distribution in percentages, arithmetic average and a 't' test in independent groups. Findings: It is found that nearly all the women have employed the traditional application of the postnatal care of their babies and that 83% of the test subjects have applied the traditional method of breast-feeding. The research reveals that the women mostly had a limited health literacy. Those who adopted the traditional approaches to the postnatal care of their babies stated that they did not at all consider their using of the traditional postnatal care "significant" in any sense. The work has not found any statistically significant difference between the aggregate and fragments average values of the Turkish Health Literacy Tabulation and the implementation of the traditional approaches to postnatal care and breast-feeding (p>0.05). Result: The conclusions of the present research show that women heavily use the traditional means of postnatal care and breast-feeding and health literacy, but mostly seem to fail to attach any degree of significance to such traditional perceptions. Finally, the study determines no meaningful relationship between the health literacy levels of women and their implementation of the traditional approaches to postnatal care and breast-feeding. Key words: postnatal care, traditional application, Health-Literacy, baby care, breast-feeding, nursing