Amaç: Uyku kısıtlaması sonucu sirkadiyen ritimlerin değişim gösterdiği bunun da obezite ve diyabet gibi metabolik hastalıklarla bağlantılı olduğu ortaya konulmuştur. Sirkadiyen osilasyon gösteren bazı plazma lipidlerinin (özellikle gliserofosfolipidler) uyku kısıtlaması sonucu değiştiği gösterilmiştir. Ancak uyku bozukluğuna bağlı sirkadiyen ritim değişiminin peroksizomal lipid metabolizmasını nasıl etkilediği bilinmemektedir. Bu çalışma ile uyku apnesine bağlı uyku bozukluğu sonucu sirkadiyen ritim değişiminin peroksizomal lipit metabolizmasına etkisini araştırmak üzere uyku bozukluğu olan ve uyku bozukluğu olmayan iki grubun eritrosit alkil ve alkenil gliserolipid oranlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Materyal Metot: Kan örnekleri uyku apnesine bağlı uyku bozukluğu tanısı almış 30 hasta ve uyku bozukluğu tanısı olmayan 30 sağlıklı gönüllülerden toplandı. Kontrol ve hasta grubu her bir bireye ait eritrosit numuneleri TLC ile alkil ve alkenil gliserolipidlerine ayrıldı. Fotodansitometrik olarak alkil ve alkenil gliserolipid oranları belirlendi. Bulgular: Kontrol ve hasta grubu eritrosit alkil/alkenil gliserolipid oranları istatistiksel olarak karşılaştırıldığında anlamlı bir fark bulunamadı. Ancak eritrosit alkil/alkenil gliserolipid oranları anlamlı olmamakla beraber hasta grubunda kontrole göre daha düşük bulundu. Bu düşüş hasta grubunda alkenil gliserolipid yüzdesinin artışından kaynaklanabileceği değerlendirildi. Sonuç: Mevcut sonuçlar uyku apnesinden etkilenen bireylerde eritrosit alkil/alkenil gliserolipid oranlarının yeniden araştırılmasını gerekli olduğunu göstermektedir. Çünkü sirkadiyen kontrol altındaki lipid parametrelerindeki bireysel farklılıkların eritrositlerin peroksizomal kökenli lipidler ile uyku apnesine bağlı uyku bozuklukları arasındaki bağlantıyı örtebileceğine inanıyoruz. Bunun üstesinden gelmek için aynı bireyden uyku apnesi tedavisi öncesi ve sonrasında numune alınmasını öneriyoruz. Anahtar Kelimeler: Sirkadiyen Ritim, Plazmalojen, Peroksizom, İnce Tabaka Kromatografisi, Uyku bozukluğu
Aim: Previous studies indicate that sleep restriction causes alterations in circadian rhythm which is associated with metabolic diseases such as obesity and diabetes. Some plasma lipids exhibiting circadian oscillation were reported to display alterations caused by sleep restriction. However it is currently not clear how sleep disorder related alterations in circadian rhythm influences peroxisomal lipid metabolism. To this end comparison of erythrocyte alkyl-/alkenyl glycerolipid ratios between subjects with and without sleep disorders were made. Material and Method: Blood samples were obtained from 30 healthy and 30 subjects diagnosed as having sleep apnea associated sleep disorders. The separation of erythrocyte alkyl-/alkenyl-glycerolipids was conducted by t.l.c. Alkyl-/alkenyl-glycerolipid ratios were determined photodensitometrically. Results: Comparison of alkyl-/alkenyl glycerolipid ratios in erythrocytes of healthy controls and subjects with sleep disorders yielded no statistically significant differences. However, though insignificant, the glycerolipid ratios in erythrocytes was found to be lower in sleep disorder affected subjects compared to controls. It was considered that this could be attributed to an increase in the percentage of alkenyl glycerolipids due to sleep disorders. Conclusion: The current results warrants reinvestigation of erythrocyte alkyl-/ alkenyl-glycerolipid ratios in subjects with sleep apnea affected subjects since we believe that individual variations in lipid parameters under circadian control could obscures the possible link between the peroxisomal lipids of erythrocytes and sleep apnea realted sleep disorders. In order to overcome this we suggest that samples of the same indiviual before and after the treatment of apnea should be compared. Key Words: Circadian rhythm, Sleep disorders, Plasmalogen, Peroxisome, Thin Layer Chromatography
