Sosyal medya üzerinden diyet yapan bireylerin ortoreksiya nervoza ve yeme tutumlarının saptanması: İnstagram örneği

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı: sosyal medya alanlarından olan instagramı kullanarak diyet yapan bireylerin ortoreksiya nervoza belirtilerini ve yeme tutumlarını incelemektir. Materyal ve Metot: Araştırmamız tanımlayıcı çalışma olup İnstagram kullanıcısı olan, diyet yapan (kilo vermeyi, kilo korumayı hedefleyen) 421 kişiyle yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak; Surveymonkey anket sitesinden oluşturulan: sosyo demografik özellikleri, sağlık ve alışkanlık durumu, Uluslar arası Fiziksel Aktivite Anketi(UFAA), sosyal medya kullanımını sorgulayan, ORTO-15, Yeme Tutum Testinin bulunduğu anket linki kullanılmıştır. Verilerin analizinde 'SPSS 22.0 for Windows' programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde Spearman Korelasyon Analizi, Pearson Kesin Ki-Kare testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Tüm değerlendirmelerde p<0.05 değeri anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %85.5'inin ortoreksiya eğiliminde olduğu ve %29.7'sinin yeme bozukluğu olduğu bulunmuştur. Çalışmamızda cinsiyet, medeni durum, eğitim seviyesi, kronik hastalık, beden kitle indeksi, diyet yapma şekli ile ortoreksiya eğilimleri arasında istatistiksel bir fark saptanmamıştır. Fiziksel aktivite ve ortoreksiya eğilimleri karşılaştırıldığında ortorektik eğilimler arttıkça fiziksel aktivite derecesinin arttığı saptanmıştır(p<0.05). Günlük instagram kullanım süresi arttıkça ortoreksiya eğilimleri artmaktadır(p<0.05).Yeme tutumlarını etkileyen faktörlere bakıldığında cinsiyet, eğitim seviyesi, diyet yapma şekli, beden kitle indeksi, günlük instagram kullanım süresinin yeme bozukluğunda istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05). ORTO-15 ve YTT karşılaştırılmasında: yeme bozukluğu arttıkça bireyin ortorektik olma eğilimleri istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde artmaktadır (p<0.05). Sonuç: Araştırmamız gün geçtikçe artan ortoreksiya prevalansının ve bu durumla ilişkili faktörlerin incelenmesinde daha kapsamlı çalışmaların yapılmasına katkı sağlayacaktır. Ortoreksiya nervoza kriterlerinin belirlenmesi, değerlendirilme yöntemlerinin geliştirilmesi sosyal medya kullanıcılarının bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Yeme bozuklukları, ortoreksiya nervoza, yeme tutum davranışları, sosyal medya.

Objectives: The aim of our study is to examine the symptoms of orthorexia nervosa and eating attitudes of individuals who are dieting using social media. Material and Method: Our research is a descriptive study with 421 people who are in Instagram, who are dieting (aiming to lose weight, aiming weight protect). As a data collection tool; Surveymonkey survey site: General Information Form, International Physical Activity Questionnaire(IPAQ), ORTO-15, EAT-40 was used. SPSS 22.0, Spearman Corrlation Analysis and PearsonExact Chi-Square tests were used for statisticalanalysis and significance value was accepted p <0.05. Results:%85.5 of the participants tend to have orthorexia and %29.7 of the participants have eating disorders. There was not means significantly between gender, marital status, education level, chronic disease, body mass index, the way of dieting and orthorexia. When the physical activity and orthorexia trends were compared, as the orthorexic tendencies increased, the degree of physical activity increased. (p<0.05). Orthorexia tendencies increased as daily instagram usage time increased (p<0.05). When the factors affecting eating attitudes were examined, gender, education level, diet, body mass index, daily instagram usage time were found to be statistically significant in eating disorder (p<0.05). The tendency of the individual to have orthorectic increases as eating disorder increases (p<0.05). Conclusion: Our research will contribute to more comprehensive studies to examine the prevalence of orthorhexia and the factors associated with this condition. Ortoreksiya Nervosa criteria should be determined, evaluation methods should be raised to raise awareness of social media users. Keywords: Eating disorders, orthorexia nervosa, eating attitude behavior, social media.