Turgut Özal Tıp Merkezine başvuran fizik tedavi ve rehabilitasyon hastalarına bakım veren refakatçilerin bakım yükleri, depresyon durumları ve ilişkili faktörler

Abstract

Amaç: Araştırma, fizik tedavi gören kronik hastalara bakım veren refakatçilerin bakım yükleri, depresyon durumları ve ilişkili faktörleri değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Araştırma; İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde 1 Mart 2018 - 1 Mart 2019 tarihleri arasında kesitsel tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Örneklem power analizi ile 129 kişi olarak hesaplandı. Veriler; araştırmacı tarafından hazırlanan Hasta Bilgi Formu, Bakım Veren Kişisel Bilgi Formu, Zarit Bakım Yükü Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde, yüzdelik dağılım, ortalama, bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Bakım verenlerin bakım verme yükü puan ortalaması 38.48±12.68, depresyon puan ortalaması 13.68±9.41 olarak bulunmuştur. ZBYÖ'den alınan puanlar ile BDÖ'den alınan puanlar arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon olduğu belirlenmiştir (r: 0.782, p<0.001). Araştırmada yaş, medeni durum, yakınlık derecesi, gelir düzeyi, bakım verme zaman dilimi, yardım alma durumu, bakıma ara verme durumu vb. faktörlerin bakım yükünü etkiledikleri saptanmıştır. Cinsiyet, medeni durum, yakınlık derecesi, gelir düzeyi, çalışma durumu, bakım verme zaman dilimi, yardım alma durumu, hasta ile birlikte yaşama durumu, bakıma ara verme durumu, bakım vericinin kronik hastalığının varlığı vb. faktörlerin depresyon düzeyini etkiledikleri saptanmıştır. Hastanın uykusuzluk, yürüyememe, idrar/gaita sorunu, bakımdan memnun olma hali, tedavi alış şekli ve yardımcı araç kullanımı gibi faktörlerin de bakım yükü ve depresyon puanlarını etkilediği görülmüştür. Sonuç: Bakım yükü arttıkça depresyon düzeyinin arttığı belirlenmiştir. Bakım yükü ile depresyon arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Bakım veren refakatçilerin yaşadıkları sorunlarla baş etmelerine yönelik eğitim ve danışmanlık programlarının düzenlenmesi ve belli aralıklarla bakım verenlerin izlenmesi önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Bakım yükü, depresyon, bakım verici, fizik tedavi

Objective: The aim of this study was to evaluate the caregiving burden, depression and related factors of the caregivers of chronic patients who received physical therapy. Materials and Methods: Research was conducted as a cross-sectional descriptor between 1 March 2018 and 1 March 2019 at Turgut Ozal Medical Center, Inonu University. The sample was calculated as 129 people with power analysis. Data was collected by using The Patient Information Form, Personal Care Form, Zarit Care Burden Scale, and Beck Depression Scale, which were prepared by the researcher. In the evaluation of the data, percentage distribution, mean, t test in independent groups, one way variance analysis, and pearson correlation analysis were used. Results: The mean of the caregiving burden was found to be as 38.48 ± 12.68, and the mean depression score as 13.68 ± 9.41. There was a significant positive correlation between the scores obtained from ZBYÖ and the scores obtained from BDÖ (r:0.782, p<0.001). In the study, it was determined that factors such as age, marital status, degree of proximity, income level, caregiving period, getting help, caregiving break etc. affect the caregiving burden. The factors such as gender, marital status, degree of proximity, income level, working status, caregiving period, getting help, living with the patient, caregiving break, the presence of chronic disease of the caregiver etc. affect the depression level. The factors such as the patient's insomnia, inability to walk, urine/stool problem, satisfaction with the caregiving, the way of treatment and the use of assistive tools were found to affect the caregiving burden and depression scores. Conclusion: The level of depression increased as the caregiving burden increased. A positive relationship was found between the caregiving burden and depression. It is advisable to arrange training and consultancy programs for caregivers to deal with the problems they face and to monitor caregivers at regular intervals. Key Words: Caregiving burden, depression, caregiver, physical therapy