Fertilite farkındalığını arttırmaya yöneliksağlığı geliştirme modeli doğrultusunda verilen eğitimin kadınlarda fertilite farkındalığına etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma fertilite farkındalığını arttırmaya yönelik sağlığı geliştirme modeli doğrultusunda verilen eğitimin kadınlarda fertilite farkındalığına etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Materyal ve Metot: İki aşamada gerçekleştirilen araştırmanın, birinci aşaması metodolojik, ikinci aşaması ise ön test-son test kontrol gruplu deneme modeli olarak gerçekleştirildi. Birinci aşamada 480 kadın üzerinde "Fertilite Farkındalık Ölçeği (FFÖ)" geliştirildi. Deney grubundaki kadınlara üç oturumda Sağlığı Geliştirme Modeli doğrultusunda fertilite farkındalık eğitimi verildi. Araştırma verileri Temmuz 2019- Mart 2020 tarihleri arasında, Kişisel Tanıtım Formu ve FFÖ kullanılarak toplandı. İstatistiksel analizde tanımlayıcı istatistikler, bağımlı ve bağımsız gruplarda t testi, kapsam geçerliği, AFA, DFA, Cronbach's α güvenirlik katsayısı, test-tekrar test analizi kullanıldı. Bulgular: AFA sonucunda FFÖ'nün 19 madde ve 2 alt boyuttan oluştuğu belirlendi. Yapılan DFA, AFA sonucunda çıkan 2 faktörlü ölçek yapısını destekledi. DFA sonucunda iyi uyum indeks değerleri elde edildi. İkinci aşamada gerçekleştirilen fertilite farkındalık eğitimi öncesi deney ve kontrol grubunda yer alan kadınların FFÖ toplam ve alt boyutlarından aldıkları ön test puan ortalamalarının benzer olduğu saptandı (p>0.05). Verilen eğitim sonrası FFÖ bedensel farkındalık alt boyut son test puan ortalamasının deney grubunda 37.58±6.59, kontrol grubunda 32.14±7.17, bilişsel farkındalık alt boyut son test puan ortalamasının deney grubunda 28.81±5.11, kontrol grubunda 24.66±5.96, FFÖ toplam son test puan ortalamasının deney grubunda 66.39±10.53, kontrol grubunda 56.81±12.20 olduğu ve gruplar arasındaki farkın istatistiksel açıdan önemli olduğu belirlendi (p<0.05). Sonuç: FFÖ'nün geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptandı. Sağlığı Geliştirme Modeli doğrultusunda verilen eğitimin kadınların fertilite farkındalık düzeyini arttırabileceği belirlendi. Anahtar Kelimeler: Ebelik, eğitim, fertilite farkındalığı, ölçek, sağlığı geliştirme modeli.

Aim: This research was carried out to determine the effect of training given in line with the health promotion model to increase fertility awareness on fertility awareness in women. Material and Method: The first stage of the research, which was carried out in two stages, was methodological, and the second stage was carried out as a pretest-posttest control group experimental model. In the first stage, "Fertility Awareness Scale (FFS)" was developed on 480 women. Fertility awareness training was given to women in the experimental group in three sessions. The research data were collected between July 2019 and March 2020 using "Personal Information Form" and "FFS". Descriptive statistics in statistical analysis, t test in dependent and independent groups, content validity, AFA, DFA, Cronbach's α reliability coefficient, test-retest analysis were used. Results: As a result of AFA, it was determined that FFS was composed of 19 items and 2 sub-dimensions. DFA supported the 2-factor scale structure resulting from AFA. As a result of CFA, good fit index values were obtained. Before the fertility awareness training carried out at the second stage, the pre-test mean scores of the women in the experimental and control groups obtained from the total and sub-dimensions of FFS were similar (p> 0.05). After the training provided, the FFS physical awareness sub-dimension post-test mean mean was 37.58 ± 6.59 in the experimental group, 32.14 ± 7.17 in the control group, the cognitive awareness sub-test post-test mean was 28.81 ± 5.11 in the experimental group, and 24.66 ± 5.96 in the control group. 66.39 ± 10.53 in the experimental group, 56.81 ± 12.20 in the control group, and the difference between the groups was statistically significant (p <0.05). Conclusion: It was determined that FFS was a valid and reliable measurement tool. It was determined that the training given in line with the Health Promotion Model may increase the fertility awareness level of women. Keywords: Midwifery, education, fertility awareness, scale, health promotion model.