Küreselleşme bağlamında Türkiye'de e-spor

Abstract

Amaç: Bu araştırmada dünyada ve Türkiye'de hızlı gelişim gösteren ve bu gelişime yönelik adımların atıldığı e-spor olgusunun, küreselleşme bağlamında ülkemizdeki durumunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden Fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu 13 üniversite e-spor topluluğu üyesi, 6 profesyonel e-sporcu, 3 e-spor kulüp menajeri, 2 e-spor koçu/antrenörü ve 1 e-spor organizatörü/yayıncısı olmak üzere toplam 25 e-spor gönüllü katılımcısı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan 24 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler Nvivo 10 programına aktarılarak içerik analizi ve betimsel analizler gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırma verilerine ilişkin analiz sonuçlarında, "Küreselleşme ve E-spor" ana teması altında "E-sporun Özellikleri", "E-spora Yönlendiren Kişisel Nedenler ve Çevresel Faktörler", "E-spor Organizasyonu", "E-spor Ekonomisi", "E-spor Kültürü" ve "E-spor Hukuku Bilgi Düzeyi" altı alt tema ortaya çıkmıştır. Bu alt temaların analiz edilmesi sonucunda, ülkemizde e-spora ilgi duyan potansiyel bir kitlenin var olduğu buna yoğun zaman ayırdıkları, e-sporun coğrafi sınırların yanı sıra demografik ve fiziki özelliklere ilişkin sınırlıkları ortadan kaldırarak geleneksel sporların aksine katılımı maksimize eden küresel bir araç olduğu bulgusuna erişilmiştir. Ayrıca ailelerin e-spora yönelik olumsuz bakış açısı, e-spora yönelik yetersiz yatırımlar, hukuki sınırların henüz çizilememiş olması, e-spora ilişkin sözleşmelerin ve lig kurallarının ilgili oyunun haklarına sahip olan ulus ötesi oyun şirketleri tarafından belirlenmesi ve bu durumun e-sporun kurumsallaşmasını ve federatif yapıların küresel bir kural sistemi oluşturmasını zorlaştırdığına yönelik olumsuz bulgulara da ulaşılmıştır. Sonuç: E-sporun ülkemizde sahip olduğu potansiyel fırsatları ve eksiklikleriyle henüz gelişmekte olan ekosisteminin sektörel ve sosyo-kültürel spektrumda belirsizliklerle dolu bir grafik çizdiği, e-spora olan yatırımların ve ilgi duyan kitlenin sayısı her geçen gün artıyor olsa da, son dönemlerde bazı dijital oyun üreten yerel şirketlerin ulusötesi oyun şirketleri tarafından satın alınmasının, bu yerel oyun şirketlerinin e-spor endüstrisinde küresel aktör olma potansiyelini düşürerek ülkemizi e-spor ürün ve hizmetlerini üreten değil tüketen bir konuma doğru yönlendirdiği ve bu nedenle ülkemizin küresel endüstriyel kulvarda henüz emekleyen bir konumda olduğu söylenebilmektedir. Anahtar Kelimeler: E-spor, küreselleşme, e-sporcu, e-spor oyunları, e-spor organizasyonu, nitel araştırma.

Aim: This study investigates the globalization of e-sports, which is witnessing a rapid growth in popularity all over the world and in Turkey thanks to the steps taken to that end, with the aim of evaluating the current status of e-sports in Turkey. Material and Method: This phenomenological study, in which a qualitative research method is adopted, involved a total of 25 volunteer e-sports enthusiasts, including 13 university e-sport association members, six professional e-sportsmen, three e-sports club managers, two e-sports trainers and one e-sports organizer/publisher. A 24-question semi-structured interview form prepared by the researcher was used for the collection of data in the study, and the data were uploaded into a Nvivo 10 program for content and descriptive analyses. Results: The analysis of the research data identified six sub-themes, namely "Characteristics of E-sports", "Personal and Environmental Factors Directing People to E-Sports", "E-sports Organization", "E-sports Economy", "E-sports Culture" and "E-sports Law Awareness Level", that were associated with the main theme of "Globalization and E-sports". An analysis of these sub-themes revealed the existence of a potential group of people with an interest in e-sports in Turkey who spend a lot of time playing e-sports. E-sports was further revealed to be a global tool that is unaffected by geographical, demographic and physical boundaries, thus maximizing participation, unlike with traditional sports. The negative findings of the analysis, on the other hand, included family criticisms of e-sports, inadequate investments into e-sports, non-specific legal limits, e-sports contracts, and the league rules developed by transnational game companies that own the rights to the game in question, which makes the institutionalization of e-sports complicated and makes it hard for federative structures to create a global rule system. Conclusion: The e-sports ecosystem, with all its potential opportunities and deficits in Turkey, is beset by many sectoral and socio-cultural uncertainties. The acquisition of local digital game producing companies by transnational game companies reduces their potential to become global actors in the e-sports industry, even though e-sports investments and devotees are increasing in number every day. This is turning Turkey into an e-sports product and service consumer rather than a producer, ensuring the country is seen as just a crawling baby from a global industrial perspective. Key Words: E-sports, globalization, e-sportsmen, e-sports games, e-sports organization, qualitative research.