Kemoterapi alan hastalara neuman sistemler modeli'ne göre verilen eğitim ve izlemin öz yeterlilik ve semptom kontrolüne etkisi

Abstract

Kemoterapi Alan Hastalara Neuman Sistemler Modeli'ne göre Verilen Eğitim ve İzlemin Öz Yeterlilik ve Semptom Kontrolüne Etkisi Amaç: Araştırma, kemoterapi alan hastalara Neuman Sistemler Modeli'ne göre verilen eğitim ve izlemin öz yeterlilik ve semptom kontrolüne etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metot: Araştırma randomize kontrollü deneysel çalışma modeli düzeninde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Turgut Özal Tıp Merkezi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Medikal Onkoloji Ayaktan Kemoterapi Ünitesine başvuran Malatya il merkezinde ikamet eden, en az bir kemoterapi kürü alan yetişkin hastalar oluşturmuştur. Örneklemini ise; 52 deney ve 50 kontrol grubu olmak üzere 102 hasta oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında deney ve kontrol grubuna ön testte Hasta Bilgi Formu, KDE-KV ve ESTÖ, son testte KDE-KV ve ESTÖ kullanılmıştır. Deney grubu hastalarına Neuman Sistemler Modeli'ne göre hazırlanan bireysel eğitim programı uygulanmış, hastalara eğitim kitapçığı verilmiş ve 12 hafta boyunca izlem yapılmıştır. Kontrol grubu hastalarına herhangi bir girişim uygulanmamıştır. Bulgular: Araştırmada deney grubundaki hastaların yapılan girişim sonrası KDE-KV toplam puanında olumlu yönde artış olduğu ve ESTÖ tüm alt semptomlarının puan ortalamalarında olumlu yönde bir azalma olduğu ve puanlar arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu görülmüştür (p<0.05). Deney ve kontrol grubundaki hastaların gruplar ararası karşılaştırmasında ise deney grubunun kontrol grubundaki hastalara göre son test KDE-KV puanında artış ve ESTÖ puanlarında düşüş olduğu ve gruplar arası farkın istatistiksel olarak önemli olduğu görülmüştür (p<0.05). Sonuç: Kemoterapi alan hastalara Neuman Sistemler Modeli'ne göre verilen eğitim ve izlemin hastaların öz yeterliliklerini arttırdığı ve semptom düzeylerinde azalma sağladığı saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Kemoterapi, Neuman Sistemler Modeli, öz yeterlilik, semptom kontrolü

The Effect of Training and Follow-Up on Self-Efficacy and Symptom Control According to Neuman Systems Model for Patients Receiving Chemotherapy Aim: The research was conducted to determine the effect of education and follow-up given to patients receiving chemotherapy according to NSM on self-efficacy and symptom control. Material and method: The research was carried out in the order of semi-experimental study model with pretest-posttest control group. The population of the study consisted of adult patients who received at least one chemotherapy living in the city center of Malatya, who applied to the Medical Oncology Outpatient Chemotherapy Unit of Turgut Özal Medical Center Department of Internal Medicine. The sample is; It consisted of 102 patients, including 52 experimental and 50 control groups. In the collection of the data, the Patient Information Form, CIS-CV and ESAS were used. Individual education program prepared according to NSM was applied to the experimental group patients, and a training booklet was given to the patients and they were followed up for 12 weeks. Results: In the research, it was observed that there was a positive increase in the total score of CIS-CV after the intervention of the patients in the experimental group, and the mean scores of all sub-symptoms of ESAS decreased positively and the difference between the scores was statistically significant (p <0.05). Conclusion: It was determined that the education and follow-up given to the patients receiving chemotherapy according to the NSM increased the self-efficacy of the patients and decreased the symptom levels. Keywords: Chemotherapy, Neuman Systems Model, self-efficacy, symptom control