CUMHURİYET DÖNEMİ EĞİTİM SİSTEMİMİZDE YABANCI UZMAN RAPORLARI (1924-1960)

Abstract

Öz:Cumhuriyet ilanından sonra devleti oluşturan bütün kurumlarda birçok yeni düzenlemelere ve bunun sonucu olarak değişmelere gidilmiştir. Modern toplumlar için bir kalkınma problemi olan eğitim kurumları ve bu kurumlardaki sistemde bu düzenlemeler ve değişmelerden fazlasıyla nasibini almıştır. nasibini almıştır. Eğitim ile ilgili düzenlemeler yapılırken milli devlet politikalarının yanı sıra emsal ülkelerin eğitim sistemi de örnek alınmıştır. Bunun sonucu olarak çeşitli ülkelerden ülkemize 1924'den başlayarak gerek resmi davet yoluyla gerekse gayri resmi olarak yabancı uzmanlar getirtilip eğitim sistemimiz için raporlar tutmaları istenmiştir. Her ne kadar İnönü döneminde bu süreç kesintiye uğrasa dan 1924-1960 yılları arası Türk eğitiminde yabancı uzmanların etkisi daha fazla hissedilmiştir. Ülkemize gelen yabancı eğitim uzmanları 1924-1950 döneminde ABD ve değişik Avrupa ülkelerinden gelirken, 1950'de başlayan Demokrat Parti döneminde ülkemize gelen yabancı uzmanların sadece ABD'li olması dikkat çekicidir. Özellikle bu durum üzerinden Demokrat Parti'ye muhalif çevrelerce ciddi eleştiriler yöneltildiği görülmektedir. Ancak yabancı uzmanlar konusunda ABD'ye yönelişin sebebi dönemin siyasi durumu, küresel güç dengeleri, Türkiye'nin uluslararası lobi ihtiyacından ötürü NATO ya girmesi ve ABD ile doğal müttefik olması olarak gösterilmektedir. Araştırmamızın amacı yabancı uzmanların eğitim sistemimiz hakkında tuttuğu raporların nitel olarak yeterliliklerini saptamak, olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya koymaktır. Bunun için hazırladıkları raporlara ulaşılmış ve objektif bir açıdan değerlendirmeye tâbi tutulmuştur

Abstract:After the decleration of The Republic, there were many regularitions over the all institutions which had formed the state and, with the result of these, some changes education foundations which are a development problem for modern societies and the system in these foundations were highly effected by these regularitions and changes. While regulations related to the education are being done, the educational system of precedent countries are taken as an example as well as national government policies,too. Consequently, foreign experts from diffrent countries had been imported either via official invitation or non official way since the beginning of 1924, and wanted them to report our educational system. Altought this period was interupted between 1924-1960 years during the İnönü management ,the impact of the foreign expert was felt higly. It is remarkable that foreign education experts came to our country during the period when Democratic Party began in 1950 were only from the United States of America while foreign education experts coming to our country during the period 1924-1950 came from the United States and various European countries. It is observed serious criticisms were directed on this situation to Democratic Party by dissident circles. However, it is shown that the reasons for turning to the U.S. on foreign experts were the political situation of the period, the global balances of power, that Turkey joined due to Turkey's international lobby needs, that Turkey was a natural ally with the U.S durin this period. The aim of our research is to determine the qualification of the foreign experts reports as qualitative, to bring out the reports’ positive and negative aspects. Therefore, the reports have been detected and taken into evalution obtectively