Damnum iniuria datum which deals with the wrongful damage of
things is a delict regulated under Lex Aquilia. According to this act, the
conditions of liability were stated as damage (damnum), act caused
damage and wrongfulness (iniuiria). However, the issue of the fault of the
wrongdoer was not dealt with by that act. On the other hand, it is noticed
that the concept of fault (culpa) was sometimes used together with the
concept of wrongfulness (iniuria) or on its own in the texts which
mentioned damnum iniuira datum of the Institutiones of Gaius and
Digesta. Therefore, in this article, the texts which referred to the concepts
of culpa and iniuira together will be examined to understand the
relationship between these two concepts. Then the texts which discussed
the concept of culpa on its own will be examined to understand whether
the culpa was recognized as a condition for the Aquilian liability and to
define the scope of the concept of culpa
Damnum iniuria datum, hukuka aykırı olarak mala verilen zararı ele
alan ve Lex Aquilia’da düzenlenmiş bir haksız fiildir. Bu düzenlemeye
göre söz konusu haksız fiilden sorumluluğun unsurları: zarar (damnum),
zarar veren eylem ve hukuka aykırılık (iniuiria) olarak belirtilmiştir.
Ancak söz konusu düzenlemede failin kusurlu olup olmaması hususuna
değinilmemiştir. Gaius’un Institutiones’inde ve Digesta’nın damnum
iniuira datum’dan söz eden metinlerinde ise kusur (culpa) kavramının,
kimi zaman hukuka aykırılık (iniuria) kavramı ile birlikte kimi zaman da
hukuk aykırılık (iniuria) kavramından bağımsız olarak kullanılmış olduğu
dikkat çekmektedir. O nedenle çalışmamızda öncelikle culpa ile iniuira
kavramlarını birlikte ele alan metinler incelenecek ve iki kavram
arasındaki ilişki anlaşılmaya çalışılacaktır. Ardından tek başına culpa
(kusur) kavramını ele alan metinler incelenerek, Lex Aquilia
kapsamındaki haksız fiilden sorumluluk bakımından culpa’nın (kusur) bir
unsur olarak tanınıp tanınmadığı araştırılacak ve culpa (kusur) kavramının
kapsamı belirlenmeye çalışılacaktır.
