Çalışmamızda Yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre ticari defterler
incelenmektedir. Ticari defter tutma yükümlülüğü; tacirler, vergi
açısından Devlet ve alacaklılar bakımından önem taşımaktadır. Ticari
defterler Türk Ticaret Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile İcra ve
İflas Kanunu’nda düzenlenmiş olup çalışmamızda bu defterlerin neler
olduğu, kimlerin tutmakla yükümlü olduğu, nasıl tutulacağı, nasıl
saklanacağı ve ispat gücü konularına değinilecektir.
Ticari defterler Türk Ticaret Kanunu’nda öngörülmüş olmakla
birlikte bu defterlerin içeriği ve kayıt zamanı gibi konularda Vergi Usul
Kanunu’na atıfta bulunulmuştur. Ayrıca bu defterlerin tutulması Türk
Ticaret Kanunu’nun 64, 65 ve 88. Maddelerinde düzenlenmiştir. Ticari
defter tutma yükümlülüğü tacirler, tacir sayılanlar ve tacir gibi sorumlu
tutulanlar bakımından öngörülmüş bir yükümlülüktür. Bu yükümlülük söz
konusu sıfatların kazanılmasıyla başlayıp ticaret sicilinden terkin ile son
bulmaktadır.
Ticari defterler açılış onayına tabidir. Bu onay noter tarafından
verilir. Şirketler bakımından bu onayın ticaret sicili müdürü tarafından da
verilebilmesi mümkündür. Ticari defterlerin son kaydın yapıldığı takvim
yılının bitiminden itibaren 10 yıl süreyle saklanması gerekmektedir. Bu
defterlerin ziyaı halinde mahkemeden zayi belgesi alınması
gerekmektedir. Ayrıca bu defterler HMK 222. maddesi hükmüne göre
“takdiri delil” niteliğini haizdir.
In this study, commercial books are examined according to New
Turkish Commercial Code. It is important to keep this records for
merchants, tax terms for the State and creditors. Commercial books are
important for Turkish Commercial Code, Turkish Code of Civil Procedure
and Code of Execution and Bankruptcy. Because of this importance;
questions such as which books these are, who has to keep these records,
how to keep these records, how these books must be registered, how to
hide these books and conclusive force of these books are tried to be
explained in this study.
Commercial books are prescribed by Turkish Commercial Code. In
terms of issues like comprehension and register time of these books, Code
of Tax Procedure has to be included by reference. Also rules for keeping
these books are organized by Turkish Commercial Code in the articles 64,
65 and 88. It is an obligation to keep commercial books for merchants, for
those assumed to be merchants and for those responsible like merchants.
This obligation starts with gaining these functions and ends with
cancellation from commercial register.
Commercial books needs openning confirmation. This confirmation
is given by public notary. For companies, this confirmation may be given
by commercial register manager at the beginning. These books have to be
kept for 10 years since the ending of last record of calender year. If these
books are lost, notice of loss must be taken from the court. Evidentary of
commercial books is organized by Turkish Code of Civil Procedure in the
article 222 –not by Turkish Commercial Code- and accepted as an
appraisal evidence.
