Amerikalılar arası insan hakları sistemi

Abstract

İnsan haklarının bölgesel örgütler eliyle korunup güçlendirilmesi açısından Avrupa Konseyi, Amerikan Devletleri Örgütü ve Afrika Birliği’nin çalışmaları dikkat çekmektedir. Bu çalışmada Amerikalılar arası sistem ele alınarak, sistemin işleyişi açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle, çalışmanın konusunu teşkil eden Amerikalılar arası insan hakları sistemi açısından 3 farklı seviyenin bulunduğunu baştan ifade etmek gerekir. İlki, Amerikan Devletleri Örgütü’ne üye devlet vatandaşları açısından Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyon’u eliyle Amerikan İnsan Hak ve Ödevleri Bildirisi’nden ve Örgüt Şartı’ndan kaynaklanan haklara ilişkin olarak minimal koruma sağlanmasıdır. İkinci seviyede ise Amerikalılar Arası İnsan Hakları Sözleşmesi’ne taraf olup da Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi’nin yetkisini kabul etmeyen devletler bulunmaktadır. Üçüncü seviyede ise hem Sözleşme’ye taraf olan, hem de Mahkeme’nin yetkisini kabul eden devletler bulunmaktadır1 . Çalışmada öncelikle Amerikan Devletleri Örgütü hakkında genel bilgiler verilmiş ve Örgüt çatısı altında kabul edilen insan hakları belgelerine ilişkin kısa açıklamalar yapılmıştır. Sonrasında ise Amerikalılar arası insan haklarını koruma mekanizmalarından bahsedilmiş; Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu ile Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi’nin işleyişi ele alınmıştır.

In the context of protection of human rights by regional organizations, the works of the European Council, Organization of American States and African Union constitute salient examples. This study examines the Inter American System and its mechanism. Primarily, it must be known that there are three level of protection under the framework of this system. First one is minimal protection provided by the Inter-American Commission on Human Rights related to the rights arising from The American Declaration of the Rights and Duties of Man and the Charter of the Organization of American States. On the second level there are states which have ratified The American Convention on Human Rights but haven’t recognized the jurisdiction of the Inter-American Court of Human Rights. Lastly, the states which have ratified The American Convention on Human Rights and recognized the jurisdiction of the InterAmerican Court of Human Rights generate the third level. This study begins with the general information about the Organization of American States and the human rights instruments accepted under the framework of this organization. Then, protection mechanisms of the system and operation of both of the Inter-American Commission on Human Rights and the Inter-American Court of Human Rights are mentioned. In this context, knowledge about the Commission’s and the Court’s composition, application requirements, procedures before the Commission and the Court and the other activities of the Court are explained. Moreover, the differences between American and European systems are discussed in some matters. In the conclusion part, the deficiencies of the system and recommendations are provided by evaluating the system generally.