Abstract:
Baş ağrısı toplumun büyük bir kısmını etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Biz bu çalışmamızda ilimizdeki erişkin ve genç erişkin popülasyonda baş ağrılarının klinik karakteristikleri, baş ağrısını artıran psiko-sosyal faktörler ve bireysel- toplumsal etkilerini belirlemeyi amaçladık. Bu amaçla Malatya ilinde 1 Aralık 2004-31 Mart 2005 tarihleri arasında, yaşlan 15-19 arasında olan 306 genç erişkin ve 18-67 yaşlan arasında 195 erişkin birey sorgulandı. Baş ağrısının epidemiyolojisi ve klinik özellikleri hakkında bilgiler içeren anket katılımcılar tarafından dolduruldu. Çalışmamızda erkek kadın oranları; erişkin yaş grubunda 1:3.7, genç erişkin yaş grubunda 1:0.9 olarak bulundu. Erişkinlerde GTB %58.5, migren %41.5 ve genç erişkinlerde GTB %84.6, migren %11.1 oranındaydı. Olguların eğitim düzeylerine göre dağılımında üniversitede okuyan veya mezun olanların çoğunlukta olduğu göze çarpmaktaydı. Bu gruptaki olguların yaş ortalamalarının daha genç olması da başka bir özellikleriydi. Eğitim düzeyinin düşmesiyle yaş ortalamalarda artmaktaydı. Baş ağrısının görülme sıklığı her iki grupta da 1-8 atak/ay idi ve yine iki grupta da sıklıkla 1-3 atak/ay dağılımında yoğunlaşmaktaydı. Her iki gruptaki olgularda ağrırım önceden hissedilmediği ansızın başladığı ifade edilmekteydi. İlaç alınmadığı takdirde erişkinlerde baş ağrısı 1 saat-3 günde geçerken, genç erişkinlerde bu süre daha kısaydı (genellikle 4 saatin altında). Çalışmamızda her iki grupta da baş ağrısına sıklıkla eşlik ettiği ifade edilen semptomlar halsizlik ve fonofobiydi. Ayrıca yine her iki grupta baş ağrısı sırasında aşırı sinirlilik hali yaygındı. Buna göre karanlık, sessiz bir yerde uyumak veya başa ve enseye masaj yaptırmak her iki grupta da sıkça başvurulan yöntemlerdendi. Erişkinlerde bitkisel ilaçlar da sıklıkla tercih edilmekteydi. Baş ağrısı 45 erişkinlerde işten kalmaya pek neden olmaz iken, genç erişkinlerde eğitim performansım belirgin olarak etkilemekteydi. Sonuç olarak; baş ağrısı ilimizde gerek genç erişkin gerekse erişkin bireyleri sıklıkla etkilemektedir. Bu kişilerin eğitim ve iş performansım olumsuz yönde etkileyerek sosyal hayatı da etkileyebilmektedir. İlimize ait daha kapsamlı geniş katılımlı epidemiyolojik çalışmalar ile baş ağrısının etki ve karakteristiklerine ait net verilere ihtiyaç vardır.
