Ratlarda deneysel testis torsiyonu ile oluşturulan iskemi/ reperfüzyon hasarından korunmada hesperetinin etkileri

Abstract

Testis torsiyonu testiste ileri düzeyde iskemiye neden olan akut seyirli, her yaşta görülebilen hızlı teşhis ve tedavi gerektiren cerrahi bir acildir. Bu durum spermatik kord katlandığında oluşarak vasküler sıkışmaya ve uzayan iskemi ile birlikte testiküler hasara neden olur. Her yaşta görülmesine rağmen sıklıkla 12-18 yaş aralığında görülür. 25 yaş altı erkeklerde testiküler torsiyonun yıllık insidansı 1/ 4000 olarak tahmin edilmektedir. Torsiyon-detorsiyon sonrası oluşan iskemi ve reperfüzyon testiküler hasara neden olur. Bu çalışmanın amacı ratlarda testis torsiyonuna bağlı gelişen iskemi reperfüzyon hasarında Hesperetinin koruyucu etkisinin araştırılmasıdır. Yöntem: İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu onayı alındıktan sonra ağırlıkları 250-300 gr arasında değişen 42 adet pubertal erkek Wistar- Albino ratlar çalışmada kullanıldı. Deney günü Wistar?Albino cinsi ratlar kendi aralarında randomize olarak seçilerek herbiri 7 adet rat içeren toplam altı grup oluşturuldu. Grup-1 (kontrol)'deki ratlara cerrahi işlem uygulandı, sağ testis dışarı çıkarıldıktan sonra torsiyon uygulanmadan tekrar skrotuma yerleştirildi. Grup 2 'deki ratlara cerrahi işlem uygulandı, sağ testis dışarı çıkarıldıktan sonra i.p olarak 50 mg/kg Hesperetin verilerek torsiyon uygulanmadan tekrar skrotuma yerleştirildi. Grup- 3'deki ratlara cerrahi işlem uygulandı, sağ testis dışarı çıkarıldıktan sonra i.p olarak 100 mg/kg Hesperetin verilerek torsiyon uygulanmadan tekrar skrotuma yerleştirildi. Grup-4'deki ratlara cerrahi işlem uygulandı, sağ testis dışarı alındıktan sonra torsiyone edildi. Bir saat iskemi periyodundan sonra detorsiyon işlemi uygulandı ve 4 saat reperfüzyon sağlandı. Grup-5'deki ratlarada cerrahi işlem uygulandı, sağ testis dışarı alındıktan sonra torsiyone edildi. Bir saat iskemi periyodundan sonra detorsiyon işlemi uygulandı ve 4 saat reperfüzyon sağlandı. Detorsiyondan 30 dk önce 50 mg/kg Hesperetin i.p yolla 77 uygulandı. Grup-6 'daki ratlarada cerrahi işlem uygulandı, Sağ testis dışarı alındıktan sonra torsiyone edildi. Bir saat iskemi periyodundan sonra detorsiyon işlemi uygulandı ve 4 saat reperfüzyon sağlandı. Detorsiyondan 30 dk önce 100 mg/kg Hesperetinin i.p yolla uygulandı. Dört saat reperfüzyon uygulamasından sonra anestezi altındaki ratlara orşiyektomi operasyonu yapıldı. Deney sonunda alınan testis dokusunda reperfüzyon hasarının derecesi doku malondialdehit (MDA), süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutasyon peroksidaz (GSH) düzeyleri ölçümü ile değerlendirildi. P<0.001 anlamlı olarak kabul edildi. Bulgular: İ/R yapılan grupta (grup 4) testis TBARS değerlerinin; kontrol grubu (grup 1) ve hesperetin verilen tedavi gruplarına (grup5-6) göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı tespit edilmiştir.(p<0,001). İ/R ile hesperetinin birlikte uygulandığı tedavi gruplarında (grup5-6) artan TBARS düzeyinde anlamlı azalma olduğu saptanmıştır. Yapılan ölçümler sonucunda testis SOD enzim aktivite düzeyleri; İ/R uygulanılan grupta (grup-4) anlamlı oranda azalmıştır(p<0.001). Yapılan ölçümler sonucunda testis CAT enzim aktivite düzeyleri İ/R uygulanan grupta (grup-4) istatiksel olarak anlamlı şekilde düşmüştür (p< 0.001). İ/R grubunda azalan CAT enzim aktivitesi Hesperetin uygulaması ile anlamlı şekilde artmıştır. İ/R yapılan grupta testis GSH düzeyi anlamlı şekilde düşmüştür (p<0,001). Hesperetin uygulaması ise İ/R grubunda azalan GSH düzeyini arttırmıştır. Sonuç: Rat testiküler iskemi reperfüzyon modelinde 50 ve 100 mg/kg'lık dozlarda uygulananhesperetinin reperfüzyon hasarını doza bağımlı olarak azalttığı kanısına varıldı.