Neotektonik activity of Eskişehir fault zone between İnönü and Sultandere

Abstract

Öz:Genel doğrultusu BKB-DGD olan ve batıda Uludağ ile doğuda Kaymaz arasında uzanan Eskişehir fay zonu Ege-Batı Anadolu bloğunu kuzeydoğuda Orta Anadolu bloğundan ayıran sağ yönlü doğrultu atımlı normal bileşenli bir fay zonudur. Bu fay zonu, Eski şehir bölgesinde doğrultusu D-B ile KB-GD arasında değişen fay segmentleri ile temsil edilir. Pleyistosen ve Holosen birimlerinde görülen depolanma sırasına ve sonrasına ait faylar, Eskişehir fay zonunun en az Pleyistosen'den bu yana aktif olduğunu göstermek tedir. Eskişehir fay zonu üzerinde ve yakın çevresinde 20. yy'da magnitüdü 4 ve üzerinde (Ma4) en az 14 adet deprem meydana gelmiştir ve 20 Şubat 1956 Eskişehir depremi (M=6.4) bu yüzyılda meydana gelen en büyük depremdir. 1956 Eskişehir depre minin hasar dağılımına bakıldığında muhtemelen Oklubal-Turgutlar arasında uzanan yaklaşık 10 km uzunluğundaki BKB-DGD doğrultulu segment üzerinde meydana geldiği anlaşılmaktadır. Tarihsel deprem kataloglarında ve Eskişehir'in tarihi ile ilgili literatürlerde 20. yy'dan önceki dönemlere ait önemli deprem kaydı yoktur. Ancak, Pleyistosen birimleri içinde görülen çamurtaşı daykları ve fay yüzeyleri önünde Holosen birimlerinin kesintiye uğraması, Eskişehir fay zonunu oluşturan segment lerin bu bölgede aktif olduklarını ve son 10 000 yılda birkaç defa magnitüdü 6'nın üzerinde deprem oluşturduklarını göstermektedir. 1956 depremi fay düzlemi çözümü ve arazi gözlemleri, İnönü ve Eskişehir havzalarının oluşmasında önemli rol oynayan Eskişehir fay zonunun transtansiyonal fay zonu olduğunu göstermektedir.

Abstract:The WNW-ESE-trending Eskişehir fault zone which separates the Aegean-western Anatolian block from the central Anatolian block is a right lateral strike-slip fault zone with a normal component. The fault zone is characterized by fault segments which trend between E-W and NW-SE around Eskişehir. Syndepositional and postdepositional faults cutting Pleistocene and Holocene units indicate that the Eskişehir fault zone has been active since at least Pleistocene. At least 14 earthquakes (M>4) occurred on the Eskişehirfault zone in the 20th century and the 20th February 1956 Eskişehir earthquake (M=6.4) was the largest event in this century. The isoseismal map of the 1956 earthquake shows that this earthquake occurred on about 10-km-long WNW-ESE-trending Oklubal-Turgutlar segment. There is no major earthquake record in the historical earthquake catalogues before the 20th century. However, both existence of mud dykes in Pleistocene units and deformation of Holocene deposits in front of fault scarps indicate that fault segments are active in this area and several Mz.6 earthquakes occurred in the last 10 000 years. Fault plane solution of the 1956 earthquake and field observations indicate that the Eskişehirfault zone which played an important role in the development of Eskişehir and İnönü plains is a transtensional fault zone.