Annelere yönelik hazırlanan duyusal gelişim destek programının otizmli çocuklarının duyusal ve sosyal gelişimlerine olan etkisinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma annelere yönelik hazırlanan duyusal gelişim destek programının otizmli çocuklarının duyusal ve sosyal gelişimleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapıldı. Materyal ve Metot: Araştırma öntest, sontest ve kalıcılık testi kontrol gruplu deneysel desen olarak Şubat 2020-Haziran 2021 tarihleri arasında Batman il merkezinde yer alan otizm tanısı almış çocukların eğitim aldığı otizm sınıfı olan ilkokullarda ve Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde yürütüldü. Araştırma 7-11 yaş arası otizmli çocuğa sahip olan 26 anne (11 deney, 15 kontrol) ile tamamlandı. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Otizmli Çocuklar İçin Duyusal Değerlendirme Formu ve Otizm Sosyal Beceri Profili-Türkçe Formu kullanılarak toplandı. Deney grubunda yer alan annelere 12 oturumluk Duyusal Gelişim Destek Programı uygulandı, kontrol grubundaki annelerle herhangi bir uygulama yapılmadı. Verilerin analizinde betimsel istatistikler (sayı, ortalama, standart sapma, yüzde) ile normallik varsayımı için çarpıklık ve basıklık değeri ve homojenlik varsayımı için Levene testi sonrasında verilerin analizi için de ki kare, t testi, ANOVA kullanıldı. Bulgular: Deney grubunda yer alan otizmli çocukların duyusal değerlendirme puanlarına (Deneysonets-öntets=-21.81 < Kontrolsonets-öntets=1.27) ve sosyal beceri puanlarına (Deneysonets-öntets=5.09 > Kontrolsonets-öntets=-4.40) ait ortalama puanlardaki değişim dikkate alındığında Duyusal Gelişim Destek Programının uygulanmasından sonra deney ve kontrol grubunda yer alan çocukların duyusal değerlendirme puanları ve sosyal beceri puanları üzerindeki ortak etkilerinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu sonucuna ulaşıldı (p<0.05). Sonuç: Annelere uygulanan duyusal gelişim destek programının otizmli çocuklarının duyusal ve sosyal gelişimleri üzerinde etkili olduğu belirlendi. Anahtar Kelimler: Otizm, Duyu, Duyusal Gelişim, Sosyal Gelişim

Objective: This study was conducted in order to investigate the effects of the sensory development support programme prepared for mothers on sensory and social development of children with autism. Material and Method: The study was carried out between the dates of February 2020 and June 2021 as pre-test, post-test and retention test with control groups test pattern in primary schools and Private Training and Rehabilitation Centres, which have autism classes for children diagnosed as autistic and which are situated in Batman Province. The study was completed with 26 mothers (11 test, 15 control) who have children with autism and at the ages of 7-10. The data were collected using Personal Information Form, Sensory Assessment Form for Children with Autism and Autism Social Skill Profile-Turkish Form. The mothers in the test group were applied a 12 session sensory Development Support Programme, while mothers in control group received no application. In the analysis of the data, on one hand descriptive statistics (number, mean, standard deviation, percentage) and the value of skewness and kurtosis for the assumption of normality and the Levene test for the assumption of homogeneity were used, and later chi-square, t test and ANOVA were used on the other. Results: When the changes in average scores of sensory scores of autistic children in test group (Testpost-test-pre-test=-21,81Controlpost-tests-pre-tests=-4.40) were considered, it was concluded that after the application of Sensory Development Support Programme, the joint effects of the sensory assessment scores of the children taking part in test and control groups on social skill scores were found statistically significant (p<0.05) Conclusion: It was determined that the sensory development support programme applied to mothers was found to be effective on sensory and social development of children with autism. Key Words: Autism, Sense, Sensory Development, Social Development.