Öz:Siyaset ve basın arasında karşılıklı çıkara dayanan bir ilişki söz konusudur. Siyaset kendi propagandasını yaymak için basından, basın da ekonomik rant sağlamak ve ayakta durabilmek için siyasetten yararlanmaktadır. Bu durum her ne kadar günümüze özgü bir durummuş gibi gözükse de aslında tarihi, basının ilk ortaya çıktığı zamanlara kadar dayanmaktadır. Basın, siyasi söylemi ve ideolojileri gazetelerin her bir materyalinde yeniden üretmektedir. Siyasi söylemin ve ideolojilerin gazete materyallerinde üretimi noktasında haber metinleri her ne kadar başı çekse de karikatürler de çizgilerinde bu görevi üstlenmektedir. "Basit, doğrudan araçlar aracılığıyla zengin bir enformasyon taşımaya çalışan ileti örnekleri olan karikatürleri" (Fiske, 1996, 73), ideoloji ve söylem üretimini kimi zaman görsel, yazılı ve sözel kimi zaman ise, sadece görsel malzemeler vasıtasıyla yaparlar. Daha çoğunlukla muhalefet yapma amacında olan karikatürler hangi yolu kullanırlarsa kullansınlar sonuçta, iletilmek istenen mesajların hedef kitle tarafından doğru okunmasını ve algılanmasını sağlarlar. Türkiye'de, cumhuriyetten sonra, anayasal düzeni yeni baştan oluşturmak için, 'demokrasi ayarı' olarak nitelendirilen 'askeri darbeler' gerçekleşmiş ve bunların akabinde anayasa, yeni baştan düzenlenmiştir. Bu tür süreçlerde iktidar ve muhalefet partilerinin söylemleri gazetelerde yeni baştan üretilmiştir. Bu çalışmada, 1982 Anayasası döneminde yayınlanan karikatürler siyasal söylem ve gazete ideolojilerinin yeniden üretiminin analizi yapılmıştır. Ayrıca karikatür çizerlerinin tabi oldukları gazetelerinin ideolojilerine göre hareket edip etmediği belirlenmiştir. Bu çalışmada, 1982 döneminde Cumhuriyet, Güneş ve Tercüman gazetelerinin karikatürleri incelenmiştir. Çalışmada literatür taramasının yanı sıra, söylem çözümlemesi ve göstergebilimsel çözümleme yöntemleri kullanılmıştır
Abstract:There is a relationship based on self-interest of the press and politics. While politics make use of the press to spread their own propaganda, the media benefit from the politics in order to ensure the economic rant and their survival. Though it seems specific to the present day, its history actually dates back to the emergence of the press. The press re-produces the political discourse and ideologies in every single unit of newspapers. At this point, the texts in newspapers draws the head, but the caricatures also play a crucial role in demonstrating this reproduction. “Caricatures are the ways of communication that try to convey the knowledge through simple and clear devices” (Fiske, 1996, 73), while the caricatures sometimes present the production of ideology and political discourse as visually, written and verbally, they frequently do it only visually. In addition, the caricatures mostly aim to make opposition, but whichever way they use, as a consequence they allow the target group to receive the aimed message directly. “Military coups”, the so-called “the adjustments to democracy” were staged in Turkey after the Republic in order to recreate the constitutional order and just after, the constitutional law was regulated again. At this process, the discourse of the ruling and opposition parties were reveluated in the newspapers. In this study, the cartoons published during the 1982 Constitution was analyzed to reproduction newspaper ideologies and political discourse. Moreover it has been revealed whether the caricaturists proceed according to the ideology of the newspaper they were working for. In this study, the newspapers Cumhuriyet, Güneş ve Tercüman that belong all the 1982 era have been analyzed. In this study, along with the literatüre review, discourse analysis and semiotics analysis methods have been used
