TÜRKİYE'DE DEMOKRATİKLEŞME SÜRECİ'NİN İLK YANSIMALARI: 1946 GENEL SEÇİMLERİ VE CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ

Abstract

Öz:Türkiyede 1945 yılında başlayan çok partili hayat, 1946 yılında oldukça hızlı bir gelişme göstermiştir. Başta Demokrat Parti olmak üzere farklı siyasi eğilimlerden çeşitli partilerin kurulmasıyla birlikte tek parti döneminden kalan düzenlemelerin tasfiyesi gündeme gelmiştir. 1946 yılında iktidardaki Cumhuriyet Halk Partisi ile muhalefetin en güçlü partisi konumundaki Demokrat Parti arasında en temel tartışmalardan birisi Cumhurbaşkanlığı makamıyla Parti Genel Başkanlığı makamının birbirinden ayrılması konusu olmuştur. Demokrat Partililer, Cumhurbaşkanı İsmet İnönünün aynı zamanda iktidar partisinin de başında bulunmasını demokratik gelişme bakımından mahzurlu bulmuşlar ve İnönünün partisinden ayrılmasını gündeme getirmişlerdir. İki parti arasında tarafsızlık konusundaki tartışmalar 1946 Cumhurbaşkanlığı seçiminin de temel noktalarından birisini oluşturmuştur. Bu makalede Türkiyede demokrasiye yeniden geçiş sürecinde kamuoyunda Cumhurbaşkanının tarafsızlığı üzerine yapılan tartışmalar, siyasi partilerin konuyla ilgili görüşleri ve 1946 Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve sonrasındaki gelişmeler ele alınarak çok partili dönemin ilk önemli polemik konusu incelenmiştir.

Öz:Türkiyede 1945 yılında başlayan çok partili hayat, 1946 yılında oldukça hızlı bir gelişme göstermiştir. Başta Demokrat Parti olmak üzere farklı siyasi eğilimlerden çeşitli partilerin kurulmasıyla birlikte tek parti döneminden kalan düzenlemelerin tasfiyesi gündeme gelmiştir. 1946 yılında iktidardaki Cumhuriyet Halk Partisi ile muhalefetin en güçlü partisi konumundaki Demokrat Parti arasında en temel tartışmalardan birisi Cumhurbaşkanlığı makamıyla Parti Genel Başkanlığı makamının birbirinden ayrılması konusu olmuştur. Demokrat Partililer, Cumhurbaşkanı İsmet İnönünün aynı zamanda iktidar partisinin de başında bulunmasını demokratik gelişme bakımından mahzurlu bulmuşlar ve İnönünün partisinden ayrılmasını gündeme getirmişlerdir. İki parti arasında tarafsızlık konusundaki tartışmalar 1946 Cumhurbaşkanlığı seçiminin de temel noktalarından birisini oluşturmuştur. Bu makalede Türkiyede demokrasiye yeniden geçiş sürecinde kamuoyunda Cumhurbaşkanının tarafsızlığı üzerine yapılan tartışmalar, siyasi partilerin konuyla ilgili görüşleri ve 1946 Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve sonrasındaki gelişmeler ele alınarak çok partili dönemin ilk önemli polemik konusu incelenmiştir.