Resimli Çocuk Kitaplarındaki Karakterlerin Sosyal ve Duygusal Beceriler Yönünden İncelenmesi

Abstract

Öz Bu çalışmada, 3-6 yaş arası resimli çocuk kitaplarında yer alan karakterlerin sosyal ve duygusal beceriler yönünden incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemi kapsamında bir doküman incelemesidir. Çalışmada, Uşak il halk kütüphanesinde 3-6 yaş aralığına hitap eden ve son 1 yıl içerisinde en fazla ödünç alınan 56 resimli çocuk kitabı incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı’nda bulunan sosyal-duygusal gelişim alanına ait kazanımlar dikkate alınarak ‘Karakterlerin Sosyal ve Duygusal Becerilerini İnceleme Formu’ oluşturulmuştur. Kitapların incelenmesinde doküman analizine başvurulmuş; verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonunda, kitaplardaki karakterlerin okul öncesi çocuklarından beklenen sosyal ve duygusal becerilerin tamamına sahip olmadığı görülmüştür. Karakterlerin, bazı becerilerin kazandırılması yönünde çocuklara örnek olabileceği ancak bazı becerilerin kazandırılması anlamında yetersiz kalabileceği sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen kitapların neredeyse tamamında, ‘Bir olay veya durumla ilgili olumlu/ olumsuz duygularını uygun yollarla gösterir.’ kazanımının ağırlıklı olarak yansıtıldığı ancak ‘Farklı kültürel özellikleri açıklar.’, ‘Atatürk ile ilgili konuşur.’ ve ‘Sanat eserlerinin değerini fark eder.’ kazanımlarına kitapların hiçbirinde yer verilmediği görülmüştür. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda kitap yazarlarının, kitaplarında yer verdikleri karakterleri şekillendirirken çocuklardan beklenen beceriler ve bu becerilerin nasıl işlendiği noktasında daha hassas olmaları, bu noktada, başta MEB olmak üzere çeşitli vakıf ve derneklerle işbirliği içerisinde, çocuk dünyasının boyutlarına ilişkin bilinç ve farkındalık oluşturulabilmesi adına kitap yazarlarının eğitim süzgecinden geçirilmesi önerilmektedir.