İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ÖZGÜRLÜK DEĞERİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Abstract

Öz Bu çalışmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin özgürlük değerine ilişkin tutumlarını belirlemektir. Araştırmada karma yöntem tasarımlarından, açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Bu desende araştırma nicel ile başlayıp, nitel ile devam eder. Araştırmanın çalışma grubu, nicel ve nitel süreçler için ayrı ayrı belirlenmiştir. Araştırma evreni, 2019-2020 öğretim yılında Malatya il merkezindeki ilkokul ve ortaokullarda sosyal bilgiler dersinin okutulduğu sınıflardır. Araştırmanın örneklemini ise, bu evrenden basit seçkisiz örnekleme yolu ile belirlenen 1249 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel verileri, amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan maksimum çeşitlilik örneklem türü ile elde edilmiştir. Bu kapsamda toplam 24 öğrenci araştırmaya katılmıştır. Araştırmanın nicel verileri Sosyal Bilgiler ile İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Dersi Değerlerine İlişkin Tutum Ölçeği, nitel verileri ise yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme formunda öğrencilere; “Özgürlük sizin için neyi ifade ediyor?” sorusu yöneltilmiştir. Nicel veriler betimsel ve çıkarımsal istatistiki yöntemler, nitel veriler ise içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ilköğretim öğrencilerinin özgürlük değerine ilişkin tutumları yüksek derecede olumlu olup; sınıf, başarı durumu, kardeş sayısı, kitap okuma alışkanlığı ve okulun bulunduğu muhitin sosyoekonomik düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir.