Öz:Bu çalışmanın amacı zorba, güvenli ve kaçınan tutum sergileyen öğrencilerin iş birliği yapma karakter özelliği açısından değerlendirilmesidir. Zorba, güvenli, kaçınan öğrenci ilişkileri tutumları, Koç (2006) tarafından geliştirilen öğrenci ilişkileri tutum ölçeği ile belirlenmiştir. İş birliği yapma karakter özelliği için Clonninger’in geliştirdiği ve Köse ve arkadaşları tarafından (2004) Türkçe’ye uyarlanan mizaç ve karakter envanterinin (TCI) iş birliği yapma alt ölçeği kullanılmıştır. İş birliği yapma karakter özelliği beş alt özellikten (sosyal kabullenme-sosyal hoşgörüsüzlük, empati duyma-sosyal ilgisizlik, yardım severlik-yardım sevmezlik, acımaintikamcılık, temiz kalplilik, vicdanlılık-kendine yarar sağlama) oluşmaktadır. Araştırma Ankara ilinde, 690 lise öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar tüm tutumların (zorba, kaçınan ve güvenli) iş birliği yapma karakter özelliği ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğunu göstermektedir. İş birliği yapma ölçeğinden yüksek puan alan öğrenciler, diğerlerinden daha fazla kendine güvenen tutum göstermektedir. İş birliği yapma ölçeğinden düşük puan alan öğrenciler de diğerlerinden daha fazla zorba ve zorbalıktan kaçınan tutum göstermektedir.
Abstract:The purpose of this study was to evaluate the students who display bully, confident and avoidant attitudes in terms of their “cooperation” as a character attribute. The student relationships attitudes of bully, confident and avoidant were determined through The Student Relationships Attitude Scale (SRAS) developed by Koç (2006). For the “Cooperativeness” characteristic, The Cooperativeness subscale of The Temperament and Character Inventory (TCI) developed by Cloninger and addopted to Turkish by Köse and colleagues (2004) was used. Cooperativeness consists of five lower order traits (social acceptance vs social intolerance, empathy vs social disinterest, helpfulness vs unhelpfulness, compassion vs revengefulness: integrated conscience vs self-serving). The research is conducted on 690 high school students in Ankara. Results indicate that all of the attitutes (confident, avoidant, bully) significantly related to sub dimensions of cooperativeness character attribute. The students who scored higher on cooperativeness scale display more confident attitute than others. The students who scored lower on cooperativeness scale display more bully and avoidant attitutes than others.
