Abstract:
Günümüzde iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte internete erişilebilirlik artmış, içinde bulunduğumuz bilişim çağıyla birlikte toplumun sosyal iletişimini, sosyal alanlarını ve sosyal etkileşimlerini önemli ölçüde etkilemiş, toplumu sosyal medya kullanımına yönlendirmiştir. Neredeyse her yaş grubunu etkisi altına alan sosyal medya, özellikle çocukların kullanım alanına girmiştir. Ebeveynleri başta olmak üzere çevresini gözlemleyen çocuklar, çocukluk dönemlerinde doğrudan veya dolaylı yollardan internete maruz kalmıştır. Sosyal medya alışkanlıklarını küçük yaşta edinmiş olan çocuklar, küçük birer sosyal medya kullanıcısı haline gelmiş, kendi sosyal ağlarında kendi içeriklerini üretebilecek minik kullanıcılar haline gelmişlerdir. İçerik üretiminin, kolay ve ücretsiz olduğu sosyal ağlardan biri olan YouTube ise çocukların günlük yaşamlarında önemli bir yere sahip olmuştur. Kolay erişilebilirliği, ücretsiz oluşu ve çok fazla içeriğe sahip olması bakımından bir “İçerik Üreticiliği” örneği olan YouTuberlık’ta, sosyal medyada iz bırakma konusunda çocuklara cazip gelmektedir. Böylece sosyal medya ağı YouTube’da içerik üreticiliği yapan çocuklar “Çocuk YouTuber” unvanı alarak kendi istekleri veya ebeveynlerinin desteği doğrultularında sosyal medyada içerik üretebilmekte gerek sponsor desteğiyle gerekse farkında olmadan reklam unsuru içeren paylaşımlar yapabilmektedir. Çocuklar tarafından üretilen ve herhangi bir mekanizma tarafından denetlenmeyen bu içerikler hem çocukları hem de hedef kitlesi olan çocuk takipçileri olumsuz etkileyebilmektedir. Bu çalışma, çocukların çok küçük yaşta sosyal medya ile tanıştığını ve sosyal medyada reklam oluşturmak için içerik üreterek, sosyal medya reklamcılığına nasıl maruz kaldığını incelemek ve oluşturduğu bu içerikler içerisindeki reklamları analiz etme amacı taşımaktadır. Çalışmada Nitel içerik analizi ve Göstergebilimsel analiz tekniği yöntem olarak kullanılmış, “Ecrin Su Çoban”, “Esmanur”, “FatihSelim Tube”, “Oyuncak Avı”, “Oyuncu Yusuf”, “Prenses Lina Tv”, “Prens Yankı”, “Rüya'nın Çiftliği”, “Vlad ve Nikita” ve “YUSUF MIRZA TUBE” çocuk kanallarının ürettiği reklam unsuru bulunduran içerikleri analiz edilmiştir. Bununla birlikte, çocukların sosyal medya kullanımı ve çocuk kullanıcıların ürettiği reklam içeriklerin nedenleri ve bu içeriklerin çocukların üzerindeki etkiler de incelenmeye çalışılmıştır.
