Türkiye-AB gümrük birliğinde yaşanan güncel sorunlar ve bunlara olası çözüm önerileri

Abstract

Bu çalışma, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında 1996’da başlayan Gümrük Birliği (GB) ilişkisinin günümüzde sorunlu hale gelmiş yapısını ve işleyişini incelemekte ve bu sorunlara birtakım çözüm önerileri getirmektedir. Çalışmanın ilk savı, GB’nin, olumlu etkilerine rağmen günümüzde Türk ekonomisine yük de getiren ve Türkiye’nin AB ile ekonomik alandaki bütünleşmesine engel oluşturan olumsuz yönleri de bulunduğudur. Bunlar arasında, özellikle Türkiye’nin GB karar mekanizmasında yer alamayışı, AB’nin üçüncü ülkelerle imzaladığı ve Türkiye’nin AB’nin ortak gümrük tarifesine uyum yükümünden dolayı Türk dış ticaretine zarar veren serbest ticaret anlaşmaları, AB ülkelerinin Türk vatandaşlarına haksız ve hukuka aykırı biçimde uyguladığı vizeler ve Türk tır ve kamyonlarına kimi AB üyesi ülkelerce GB’ne aykırı biçimde getirilen taşıma kotaları bu çalışmada inceleme konusu yapılacaktır. İkinci olaraksa çalışma, bu sorunların çözümü için son dönemde öne çıkarılan GB’den çıkma veya GB’ni serbest ticaret anlaşmalarına dönüştürme gibi yollara gidilmeden de mevcut mevzuat ve uygulamalar çerçevesinde anılan sorunlara çeşitli çözümler üretilebileceğini ortaya koymaktadır.

This study intends first to examine the increasingly problematic structure and functioning of the Customs Union (CU) relationship launched between Turkey and the European Union (EU) in 1996 and then seeks to bring some solutions to these problems. Its first argument is that despite its positive impacts on the Turkish economy, the CU also contains various negative aspects which do not function to Turkey’s favor. Among these are Turkey’s non-participation in the CU’s decision-making mechanisms, the EU’s free trade agreements with the third countries, which evidently hurt Turkish foreign trade, the travel visas applied by the EU countries for Turkish nationals, and lastly, the transport quotas imposed by some EU countries on Turkish carriers. Secondly, the study argues that without resorting to the ways of exiting the Customs Union or turning it into a solely free trade agreement, some solutions still can be produced within the framework of the existing legislation and practices.