Abstract:
Öz
Eski devirlerden beri farklı medeniyetleri barındırmış olan Türkiye, bu medeniyetlerin izlerini taşıyan birçok tarihi yapıya sahiptir. Bu yapılar farklı işlevlerde olup birçoğunu kiliseler oluşturmaktadır. Kiliseler, dini bir değere sahip oldukları için sağlam ve dayanıklı yapılmış bu sayede günümüze kadar korunabilmişlerdir. Günümüzde değerini korumaya devam eden kilise yapılarından, Bizans dönemine ait yapılar olarak Ayasofya kiliselerini Türkiye’nin dört bir yanında görmek mümkündür. Türkiye’de 9 tane Ayasofya kilisesi bulunmakta olup bunlardan ikisi İstanbul’da, diğerleri ise Edirne, Kırklareli, Trabzon, Gümüşhane, Zonguldak, Bitlis ve İznik’tedir. Bu kiliselerden İstanbul ‘da yer alan Büyük Ayasofya daha çok tanınmakta olup aynı şehirde olan Küçük Ayasofya dahil diğerleri yeterince tanınmamaktadır. Bu bağlamda çalışmada, Ayasofya yapılarının günümüzdeki durumları üzerinden birbiri ile benzerlik ve farklılıkları değerlendirildikten sonra diğerlerinden ayrılan Küçük Ayasofya yapısı detaylı olarak ele alınmaktadır. Çalışma kapsamında Türkiye ‘de bulunan Ayasofya yapıları hakkında literatür araştırması yapılarak, yapıların mimari özellikleri ortaya koyulmaktadır. Bu yapılardan özellikle; İstanbul’da yer alan Küçük Ayasofya yapısı üzerinde mimarisini konu alan çalışmaların azınlıkta olduğu görülmüştür. Bu nedenle çalışmada, hem literatüre katkı sağlanması hem de yapının değerinin ortaya çıkarılması için Küçük Ayasofya daha detaylı olarak değerlendirilmektedir. Çalışmanın sonucunda elde edilen veriler ve analizler ışığında çalışmanın, konu hakkındaki çalışmalara yol gösterileceği öngörülmektedir.
