Kahramanmaraş’da bazı kent parklarının geçirimli zemin yeterliği bakımından incelenmesi

Abstract

Kentsel alanlarda bulunan toprakların ekolojik özellikleri, bina ve yol yapımı gibi faaliyetlerden kaynaklanan sıkışma nedeniyle giderek kaybolmaktadır. Sıkışmaya nedeniyle toprağın yapısı ve gözenekli yapısı bozulmakta, su geçirgenlik özellikleri azalmaktadır. Diğer taraftan, kent parkları da doğal yaşam koşullarını iyileştirme özellikleri bakımından kent ekosistemlerinin önemli birer parçasıdır. Ancak, toprak zeminlerin sert materyallerle fazla miktarda kaplanması nedeniyle parklarda su geçirgenlik özelliğine sahip alanlar azalabilmektedir. Bu çalışma ile, Kahramanmaraş kentinde bazı parkların geçirimli zemin yeterliği bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Geçirimli zemin oranları yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri yardımıyla belirlenmiş, bu amaçla yeşil alanlar, su yüzeyleri, asfalt yüzeyler ile binalar gibi alanlar coğrafi bilgi sistemleri ortamında sınıflandırılarak yüzölçümleri hesaplanmıştır. Parkların geçirimli zemin yeterliğinin incelenmesinde, uluslararası benzer çalışmalarda da kullanılan kriterlerden yararlanılmıştır. Bu kriterlere göre; sert zeminle kaplı alanların oranı %20’den büyük ise geçirgenlik düzeyinin “uygun olmadığı”, yoğun olarak kullanılan yeşil alanlar için %10-20 arasının “kabul edilebilir” olduğu, %5-10 oranı yeşil alanların geneli için “iyi”, %5’ten küçük oranlar için ise “ideal” olarak değerlendirilmektedir. Elde edilen sonuçlar, incelenen parkların çok yüksek düzeyde geçirimsiz zeminlere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Kent parklarının ekolojik bakımdan iyileştirilebilmesi amacıyla, park zeminlerinin sert materyallerle gereksiz şekilde kaplanmasından kaçınılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Ecological features of soils in cities are decreasing due to compaction which occurs due to building and road constructions. Compaction degrades structure and porosity of soils, and decreases water-permeability. On the other hand, urban parks are important parts of urban ecosystems from ecological point of view by improving natural life conditions. But sometimes, water-permeable surfaces in urban parks are decreased due to soil-sealing by hard materials. With this study, it is aimed to investigate some parks in the city of Kahramanmaraş from the viewpoint of sufficiency of water-permeable surfaces. Water-permeable surfaces is analysed by using high-resolution images, and green areas, water and asphalt surfaces, and buildings were digitized in geographical information systems environment, and areal coverage were calculated. The proportion of water-permeable surfaces was assessed considering the criteria used in similar international researches. According to criteria; >20% is considered as “not suitable”, 10-20% is “acceptable” for intensively used green spaces, 5-10% is “good” for general green lands, and <5% is “ideal”. The findings revealed that the proportions of non-permeable surfaces in the parks are high. It is concluded that to rehabilitate the urban parks, the parks should not be covered by solid materials redundantly.