Engelli çocuğu olan anne-babaların kaygı düzeyi ve başa çıkma stratejilerinin değerlendirilmesi

Abstract

Araştırma engelli çocuğa sahip anne babaların kaygı düzeylerini belirlemek ve bu kaygı ile başa çıkma stratejilerinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırmanın evrenini Malatya ili merkezinde Milli Eğitime bağlı 15 rehabilitasyon merkezine kayıtlı olan 1163 engelli çocuğun ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmada 405 engelli çocuğa sahip ebeveyne ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında Tanıtıcı bilgi formu, Sürekli-Durumluk Kaygı Envanteri ve Başa Çıkma Stratejisi Ölçeği (BÇSÖ) ölçeği kullanılmıştır. Veriler Eylül 2011- Aralık 2011 tarihlerinde toplanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede SPSS 18 paket programı, verilerin analizinde sayı, yüzdelik, ortalama, ki-kare, t testi ve ANOVA varyans analizi testleri kullanılmıştır. Araştırmaya alınanların %78.5 anne, %21.5 babalar oluşturmaktadır. Ebeveynlerin yaş ortalaması 38.00±9.1 olup en düşük 18, en yüksek 65 yaşında oldukları belirlendi. Araştırmaya alınan ebeveynlerin engelli çocuklarının %42.2'sinin 7-14 yaş grubunda, %55.3'ünün erkek, engellilerin %57'sinin zihinsel engelli türündedir. Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin %70.1'i çocuğunun engelli olmasından dolayı hiç kimseyi suçlamadığı, %23'ünün çevresi tarafından suçlandığı, %24.2'sinin yaşadıkları sıkıntılarla baş etmek için psikiyatrik destek aldığı saptandı. Bu sonuçlara göre engelli çocuğa sahip ebeveynlerin demografik verileri ile kaygı düzeyleri arasında istatistiksel olarak önemli bir fark saptanmıştır. Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin çocuklarının çevre tarafından kabul görme, psikiyatrik destek alma, sıkıntılarını paylaşma durumu ile kaygı düzeyleri arasında pozitif yönde önemli bir ilişki saptanmıştır. Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin; yaş, ekonomik durum, ebeveyn cinsiyeti ile başa çıkma stratejileri arasında istatistiksel olarak önemli bir ilişki saptanmıştır. Araştırmada engelli çocuğa sahip ebeveynlerin kaygı düzeyleri ile kaçınma stratejisi arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; engelli çocuğa sahip ebeveynlerde psikolojik ve sosyal destek alan bireylerin kaygıları ile baş etme düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Research was planned with the aim of determining the anxiety levels and coping strategies of the mothers and fathers who have handicapped children. The study population consisted of parents of 1163 handicapped children who were 15 rehabilitation centers in the city of Malatya, which are working in cooperation with the Ministry of National Education. Of all 405 parents who included in the study and who had handicapped children. Constant State-Trait Anxiety Inventory, the Coping Strategies Scale and an information form used for the data collection. Data was collected between 1 September and 31 December 2011. Statistical analyses were performed with the use of SPSS software, version 18. Study variables were presented as means and percentages. Data was analyzed with the use of chi-square test, student?s t-test and one-way ANOVA. Mothers constitutes 78.5 % and fathers 21.5% of the study population. The minimum age of the study population was 18 years, the maximum age 65 years and average age 38.0± 9.1 years. It was found that 42.2% of the handicapped children was in 7-14 year age-group, 55.3% of the handicapped children was boy and 57 % was in mentally handicapped category. It was also found that 70.1% of the parents who had handicapped children do not blame anyone because of their child?s disability, 23% blame their neighbours and 24.2% are taking psychiatric support to cope with distress they suffer. There were statistically significant associations between anxiety levels and demographic data. A significant association was also found between the anxiety levels of the parents who had handicapped child and sharing their distress with others, receiving psychiatric support, acceptance of handicapped child by others. A statistically significant relationship was demographic data and coping strategies of the parents who have handicapped children. According to the results of the present work it was found that among parents who have handicapped child, those who receive psychological and social support, the level of the coping with distress is higher.