Bu araştırma Malatya Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu(YURTKUR) Bölge Müdürlüğüne bağlı illerdeki yurtlarda kızartmalık yağ denetimi, çalışan ve öğrencilerin atık yağlarla ilgili bilgi düzeyleri belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Tanımlayıcı tipte kesitsel bir araştırmadır. Bu araştırma Malatya, Adıyaman, Elazığ ve Tunceli illerinde bulunan 10 yurtta gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, bu yurtlarda barınan 1588 öğrenci ve yurtlarda lokanta-kantininde çalışan 130 kişiyi içermektedir. Araştırmada kullanılacak verileri elde etmek için öğrencilere ve çalışanlara anket formları uygulanmış ve verilerin istatiksel analizi 'SPSS 22.0 for Windows' paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca yurt yemekhanelerinde, dört ay boyunca Kızartma Yağı Test Cihazı kullanılarak sabah ve akşam olmak üzere günde 2 kez kızartma yağının TPM miktarı ve sıcaklığı ölçülmüştür. Dört ay boyunca yurtlarda ne kadar yağ tüketildiği, ne kadar atık yağ toplandığı kayıt altına alınmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %44'ü (n=698) erkek; %56'sı (n=890) kızdır. Öğrencilerin %41.8'i Malatya'daki, %22.2'si Adıyaman'daki, %24.5'i Elazığ'daki ve %11.5'i Tunceli'deki yurtlarda kalmaktadır. Öğrencilerin %50.3'ü lokanta hizmetlerinden, %57.7'si kantin hizmetlerinden memnun olduklarını ifade etmiştir. Öğrencilerin %92.8'i atık kızartma yağlarının çevreye zararı olduğu, %73.5'i atık kızartma yağlarının geri dönüşümünün yapılabileceği, %73.6'sıda atık yağların biyodizel (mazot) üretiminde kullanılabileceği düşüncesindedir. İşletme yerlerine göre kızartma yağlarının dört ay boyunca kayıt altına alınan TPM miktarı ve Sıcaklıklarının minimum, ortanca ve maksimum değerlerine bakılmıştır. Yurtlarda kızartma yağlarının sabah ölçülen TPM ve sıcaklık ortancalarına bakıldığında, sırasıyla; Malatya'da 12.5, Adıyaman'da 12.0, Elazığ'da 12.5, Tunceli'de 12.5; Malatya'da 129 oC, Adıyaman'da 115 oC, Elazığ'da 138 oC, Tunceli'de 108.75 oC olduğu saptanmıştır. Genel Olarak kullanılmış kızartma yağlarının kalitesinin iyi olduğu görülmüştür. Sonuç olarak; yurt öğrencilerinin ve lokanta-kantin çalışanlarının atık yağların hakkında bilgi sahibi oldukları görülmüştür. Bir problem olarak atık yağın bazı yurtlarda şehir şebekesine ve çöpe döküldüğü tespit edilmiştir. Dolayısıyla hem halk sağlığının korunması hem de atık yağın etkili kullanımı için daha fazla eğitime ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.
IN THE PROVİNCES CONNECTED THE REGİONAL DİRECTORATE OF MALATYA CREDİT AND DORMİTORİES AGENCY, İNSPECTİON OF FRYİNG OİL İN DORMİTORİES AND KNOWLEDGE LEVEL OF THE STUDENTS AND EMPLOYEES RELATED TO THE WASTE OİLS This research has been performed with the aim of determining the knowledge level of the students and employees related to the waste oils and inspection of frying oil in dormitories in the provinces connected the Regional Directorate of Malatya High Education Credit and Dormitories Agency (YURTKUR). The type of the research is descriptive and cross-sectional study. The survey has been practised in 10 dormitories in Malatya, Adıyaman, Elazığ and Tunceli. The survey population is made up of 1588 student stay at dormitories and 130 employee work at restaurant and canteen of dormitories. In the acquisition of data, questionnaire forms have been applied for students and employees and the statistical analysis of data was evaluated by using SPSS 22.0 packet programme. Also in the dormitory cafeterias total polar material amount and the temperature of frying oil was measured using frying oil test bench 2 times a day, including morning and evening, for four months. How much oil is consumed and how much waste oil collected in the dormitories for four months were recorded. %44 of students who participated in the study (n = 698) is male; %56 (n = 890) is females. %41.8 of students who participated in the study in Malatya, %22.2 of students in Adiyaman, %24.5 of students in Elaziğ, %11.5 of students in Tunceli, stay in the dormitories. The percentages of the students stated that they were satisfied with the restaurant and the canteen services, , are %50.3 and %57.7, respectively. The rate of students who think to harm the environment of waste frying oil is % 92.8, who can be done recycling of waste frying oils is % 73.5, who can be used in the production of biodiesel (diesel) of waste oils is % 73.6. %80 of employees is thinking that to be harm the environment of waste frying oils. According to location of running recorded Total Polar Material (TPM) the amount and minimum, median and maximum values of temperature of frying oils were measured for four months. İn the dormitories when we look at median of TPM and Temperature of frying oils measured in the morning, respectively; 12.5 in Malatya, 12.0 in Adıyaman, 12.5 in Elazığ and 12.5 in Tunceli, 129 oC in Malatya, 115 oC in Adıyaman, 138 oC in Elazığ and 108.75 oC in Tunceli was determined that. It has been found that the general quality statuses of the used frying oil are acceptable. In conclusion, showed that students and employees have information about waste oil. It has been detected as a problem that waste oil is poured into city pipeline and dumped in the trash in some dormitories. Hence, more education is needed for both purposes to protect public health and effectively utilize waste frying oils.
