Akciğer kanserli bireylerde dispne ile uyku kalitesi arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, akciğer kanserli bireylerde dispne ile uyku kalitesi arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Materyal ve Metot: Tanımlayıcı ilişkisel olarak yapılan bu araştırma, Ekim 2020- Mayıs 2021 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini; İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Medikal Onkoloji servisinde yatarak tedavi gören ve Kemoterapi Ünitesinde ayaktan tedavi gören tüm akciğer kanseri tanısı almış hastalar, örneklemini ise; bu hastalar arasından araştırmaya katılmayı kabul eden, araştırmaya alınma kriterlerine uyan hastalar oluşturmuştur. Veriler Tanıtıcı Özellikler Veri Formu, Kanser Dispne Ölçeği ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi ölçekleri kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi IBM SPSS 25.0 paket programı ile gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Akciğer kanserli hastaların yaş ortalaması 60.94±10.62, Kanser dispne ölçeği toplam puanı 27.43±11.71, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ölçek toplam puanı 14.60±3.06 olarak saptanmıştır. Akciğer kanserli hastaların dispne ile uyku kalitesi arasında pozitif korelasyon olduğu (p<0.05), regresyon analizinde ise Kanser dispne ölçeği toplam puanının Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi puanı üzerine pozitif yönde istatistiksel anlamlı etkisi olduğu saptanmıştır (p<0.05). Sonuç: Dispne ile uyku kalitesi arasında pozitif yönde bir ilişki vardır. Hastaların dispne düzeyleri arttıkça, uyku bozukluğu düzeyleri de artmaktadır. Anahtar Kelimeler: Akciğer kanseri, dispne, uyku kalitesi.

Aim: This study aims to determine the relationship between dyspnea and sleep quality in individuals with lung cancer. Material and Method: This descriptive, relational study was conducted between October 2020 and May 2021. The universe of the research; All patients diagnosed with lung cancer who are hospitalized in the Medical Oncology Service of İnönü University Turgut Özal Medical Center and treated as an outpatient in the Chemotherapy Unit, the sample is; Among these patients, patients who accepted to participate in the study and met the inclusion criteria were formed. Data were collected using Descriptive Characteristics Data Sheet, Cancer Dyspnea Scale, and Pittsburgh Sleep Quality Index scales. Data analysis was carried out with IBM SPSS 25.0 package program. Statistical significance level was accepted as p<0.05. Results: The mean age of the patients with lung cancer was 60.94±10.62, the Cancer dyspnea scale total score was 27.43±11.71, and the Pittsburgh Sleep Quality Index scale total score was 14.60±3.06. It was determined that there was a positive correlation between dyspnea and sleep quality of patients with lung cancer (p<0.05), and in the regression analysis, the Cancer dyspnea scale total score had a positive statistically significant effect on the Pittsburgh Sleep Quality Index score (p<0.05). Conclusion: There is a positive relationship between dyspnea and sleep quality. As the dyspnea levels of the patients increase, the sleep disorder levels also increase. Keywords: Lung cancer, dyspnea, sleep quality.