Farklı mikrohabitatlarda zooplankton davranışı ve toleranslılığı

Abstract

Bu çalışma kapsamında su kalite değerleri, zooplankton kompozisyonu, zooplankton populasyon büyüklüğü dalgalanması ve enzim aktivitesi değişimlerinin incelenmesi ile bütünsel ekosistem yapısı ortaya çıkarılmıştır. Bu amaçla Karakaya Baraj Gölü?nden 5 örnekleme noktası seçilmiştir. Belirlenen örnekleme noktalarından Ekim 2010-Kasım 2011 tarihleri arasında aylık olarak 14 örnekleme yapılmıştır. Her örnekleme döneminde su ve zooplankton örnekleri alınarak suyun fiziko-kimyasal değerleri, zooplankton faunası ve Copepoda grubunda (Cyclops scutifer, Microcyplaps varicans) biyobelirteç değerleri olarak katalaz, glutatyon redüktaz, glutatyon S-Transferaz ve asetilkolinesteraz aktivitesi belirlenmiştir. Zooplankton örneklerinden Rotifera şubesine ait 14, Cladocera?ya ait 6, Copepoda?ya ait 2 ve nauplius larvaları olmak üzere toplam 22 tür teşhis edilmiştir. Rotifera grubundan Synchaeta oblonga, Keratella cochlearis, Cladocera grubundan Bosminia longirostris, Copepoda grubundan Cyclops scutifer en yoğun bulunan türlerdir. Örnekleme noktalarında tanımlanan türlerin dağılımı sıklık, yoğunluk, baskınlık ve çeşitliliklerine göre analiz edilmiştir. Bu sonuçlar kanonik uyum analizi (CCA) ile test edilmiştir. CCA, zooplankton dağılımını etkileyen çevresel faktörler ile zooplankton üzerine iki ayrı veri setine uygulanmıştır. CCA diyagramına bakıldığında, Lepadella patella, Brachionus calyciflorus, Cyclops scutifer, Chydorus sphaericus ve Keratella cochlearis, Lecane luna, Alona rectangula ve Daphnia cucullata ist.1 ve ist.2 örnekleme noktaları ile Ascomorpha saltans, Ceriodaphnia reticulata, Kellicottia longispina, Keratella quadrata ve Polyarthra dolichoptera, ist.3 ve ist.4 örnekleme noktaları ile Trichocerca similis ise ist.5 örnekleme noktası ile yakın ilişkilidir. Diğer tür dağılımlarının farklılık göstermediği ve merkezde toplandığı görülmüştür. CCA sonuçlarına göre ist.1 ve ist.2 örnekleme noktalarının kendi aralarında, ist.3, ist.4 ve ist.5 örnekleme noktalarının da kendi aralarına benzer olduğu görülmüştür. Enzim aktiviteleri örnekleme noktaları açısından değerlendirildiğinde ist.1 ve ist.2 örnekleme noktalarının CAT, GST, GR aktivite değerlerinin diğer örnekleme noktalarına göre düşük, AChE aktivitesinin ise yüksek değerlerde olduğu gözlenmiştir. Çalışma alanının fiziko-kimyasal değerlerine ve zooplanktonun CAT, GST, AChE enzim aktivite değerlerine göre ilkbahar ayında dönemsel bir kirlilik olduğu tespit edilmiştir.

In the scope of this study holistic ecosystem structure has been revealed by examination of water quality values, zooplankton composition, population magnitude fluctuation and enzyme activity amount in zooplankton. For this purpose 5 sampling locations was selected from Karakaya Dam Lake. 14 sampling per month was made from the determined sampling between October 2010 and November 2011. In every sampling period water and zooplankton samples were taken to determine psycho-chemical values of the water, fauna of zooplankton and catalase, glutathione reductase, glutathione S-Transferase and acetylcholinesterase activity as biomarker values in Copepoda group (Cyclops scutifer, Microcyplops varicans) were determined. Among the zooplankton samples 14 belonging to Rotifera group, 6 belonging to Cladocera group, 2 belonging to Copepoda group and the rest as nauplius larvas (totally 22) were diagnosed. The most prevalent species were Synchaeta oblonga, Keratella cochlearis from Rotifera group, Bosminia longirostris from Cladocera group and Cyclops scutifer from Copepoda group. The distribution of defined types in sampling locations was analyzed according to frequency, density, dominancy and variety. These results were tested by canonical correspondences analysis (CCA). CCA was applied to two other data sets together with the environmental factors effecting zooplankton distribution. Looking at the CCA diagram, Lepadella patella, Brachionus calyciflorus, Cyclops scutifer, Chydorus sphaericus ve Keratella cochlearis, Lecane luna, Alona rectangula ve Daphnia cucullata are closely related with st.1 sampling location, Ascomorpha saltans, Ceriodaphnia reticulata, Kellicottia longispina, Keratella quadrata ve Polyarthra dolichoptera are closely related with st.3 and st.4 sampling locations and Trichocerca similis is closely related with st.5 sampling location. It was observed that other species distributions did not show any difference and gathered in the center. According to CCA results it was observed that st.1 and st.2 sampling locations are similar to each other and st.3, st.4 and st.5 sampling locations are similar to each other. When enzyme activities were evaluated in terms of sampling locations it was observed that CAT, GST and GR activity values of st.1 and st.2 sampling locations were lower than other sampling locations while AChE activity was in higher values. According to psycho-chemical values of the research area and CAT, GST, AChE enzyme activity values of zooplankton, a periodical pollution was detected in spring season.