dc.description.abstract |
Hükümet sistemi tartışmaları, Türk siyasal gündeminin uzun dönemdir
vazgeçilmez konularındandır. Akademik çevreler, siyasiler, bürokrasi ve
toplumun yanında, demokratik yaşamın tabii unsurları olan siyasi partiler de
bu tartışmaların öznesini oluşturmaktadır. Hükümet sistemi tartışmalarının
günümüzdeki içeriğini belirleyen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş,
Türkiye’deki siyasi partilerin propagandalarında önemli yer tutmaktadır. Bu
açıdan düşünüldüğünde, siyasi partilerin Türkiye’de parlamenter sistemden
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş süreci ve sonrasındaki
tepkileri/görüşleri/yaklaşımları, hem yeni hükümet sisteminin
değerlendirilmesi hem de uygulanabilirliği konularında oldukça önemli
belirtiler içermektedir.
Bu düşünceden hareketle çalışmada, hükümet sistemi değişikliğine
geliştirdikleri eleştiriler bağlamında Türkiye’deki muhalefet partilerine
odaklanılmıştır. Fakat çalışmanın sınırlandırılması sebebiyle, Türk siyasal
yaşamının tüm aktif muhalefet partileri kapsama dâhil edilmemiş,
parlamentoda temsilcisi bulunan partilerin yaklaşımları incelenmiştir. Bu
minvalde, Cumhuriyet Halk Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, İYİ Parti, Saadet
Partisi, Halkların Demokratik Partisi (HDP), Türkiye İşçi Partisi (TİP),
Demokrat Parti, Büyük Birlik Partisi (BBP) yaklaşımları incelenen partiler
olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda partilerin 2018’de yürürlüğe giren partili
cumhurbaşkanlığı sistemi olarak da adlandırılan Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sistemi’ne yönelik eleştirileri de çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.
Çalışmadaki temel amaç, muhalefet partilerinin sistem eleştirilerinin yada
sistemi destekleyen söylemlerinin odak noktalarının karşılaştırmalı analizle
ortaya konulmasıdır. Bu amaçla çalışma, seçilen muhalefet partilerinin
söylemlerini, Türkiye’de hükümet sistemi tartışmalarının siyasal gündem
haline geldiği 2010 yılından itibaren incelemektedir. Çalışmanın sonucunda
ifade edilebilir ki; CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, HDP, TİP ve Demokrat Parti
yürürlüğe giren hükümet sistemini belirli açılardan eleştirirken, MHP ve BBP
yeni sistemi belirgin şekilde desteklemiştir. Partilerin eleştirileri, çoğunlukla
taraflı cumhurbaşkanı, kuvvetler ayrılığının ihlali ve yeni sistemin Türkiye’ye
uyum sorunu üzerinde yoğunlaşırken, karar alma süreçlerindeki tıkanıklıkların
giderilmesi ve istikrarlı yönetim, yeni sistemi destekleyen partilerin temel
gerekçelerini oluşturmuştur. Muhalefet partilerinin eleştirilerinin temel
söylemler üzerinde benzerlik taşıdığı da ayrıca belirtilmelidir. |
en_US |