Bazı zehirli mantarlarda toksik madde ve metal tayini

Abstract

Yüzyıllardır zehir, ilaç ve besin maddesi olarak kullanılan mantarlar günümüzde vazgeçilmez bir protein kaynağı olarak kullanılmaktadır. Ancak mantar türlerinin tanısında uzman olmayan kişilerin kulaktan dolma bilgilerle mantar temin edip tüketmesi sonucunda çok ciddi vücut hasarları ve hatta ölümlerle sonuçlanan vakalara rastlanmaktadır. Bu mantar zehirlerine ek olarak mantarlarda bulunan ağır metaller de çeşitli organlara zarar verip daha ağır sonuçlara neden olmakta ve ölümü hızlandırmaktadır. Bu çalışmada, farklı mantar türlerindeki farklı zehirlerin ve mantarların içerdikleri metal miktarlarının nicel analizi yapıldı. Bu amaçla kültür mantarı olarak tükettiğimiz Agaricus bisporus (J.E. Lange) Imbach ve zehirli mantar türleri olarak Amanita phalloides (Vaill. Ex Fr.) Link, Amanita pantherina (DC.) Krombh. ve Rize, Trabzon ve Düzce illerinden toplanan Amanita muscaria (L.) Lam. mantarları incelendi. Amanita phalloides'te bulunan alfa amanitin ile Amanita pantherina ve Amanita muscaria'da bulunan muscimol zehirlerinin analizi HPLC ile yapıldı. Mantarlardaki Ag, Al, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Mo, Na, Ni, P, Pb, Sb, Sn, Sr, Ti, V, Zn elementlerinin analizi ICP-MS ile Hg metalinin analizi ise grafit fırınlı AAS ile yapıldı. Ayrıca mantarlardaki C, N, H, S ve O elementlerinin oransal miktarları element analiz cihazı ile yapıldı. Metallerin bağlanma şekillerinin tespiti ise X-RD cihazı ile yapıldı. Deneysel sonuçlara göre, farklı mantar türlerinde metal miktarlarının farklı değerlerde olmasının yanı sıra farklı bölgelerden toplanan Amanita muscaria türü mantarlarda dahi farklı zehir miktarları ve farklı metal düzeyleri görüldü. X-RD ile yapılan analizde ise metallerin amorf yapıda bağlandığı görüldü.

Mushrooms, which have been used as poison, drug, and food for centuries, are used today as an essential source of protein. However, serious body damages and even events resulted in dead are found because some people who are not expert at the diagnosis of mushroom species gain and eat mushrooms by hearsay information. In addition to these mushroom poisons, heavy metals in mushrooms harm various organs, cause worse results, and accelerate the death. In this study, it has been made the quantitative analysis of different poisons in different mushroom species and the amount of metal in the mushrooms. For this purpose, Agaricus bisporus (J.E. Lange) Imbach consumed as cultivated mushroom, Amanita phalloides (Vaill. Ex Fr.) Link, Amanita pantherina (DC.) Krombh. as poisonous mushroom species, and Amanita muscaria (L.) Lam. collected in Rize, Trabzon, and Düzce, have been analyzed. Alpha amanitin and Amanita pantherina in Amanita phalloides, and muscimol poisons in Amanita muscaria have been analysed by HPLC. The elements Ag, Al, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Mo, Na, Ni, P, Pb, Sb, Sn, Sr, Ti, V, Zn in the mushrooms have been analysed by ICP-MS, and the metal Hg has been analysed by graphite furnaced AAS. Furthermore, the proportional amounts of the elements C, N, H, S, and O have been analysed by elemental analyser. Determination of binding forms of metal has been made by X-RD device. According to experimental results, different amounts of poison and different metal levels even in Amanita muscaria mushrooms collected from different areas as well as the amounts of metal?s being in different values in different mushroom species have been seen. In the analysis made by X-RD device, it has been seen that the metals are bound in amorphous structure.