Her geçen gün artan çevre kirliliği, bugünün ve geleceğin dünyasını ciddi şekilde tehdit etmekte, ekolojik tehlikelerle karşı karşıya bırakmaktadır. Dünya nüfusunun hızla artması, paralel olarak artan enerji ihtiyacı, endüstrinin gelişimi ve şehirleşmeyle ortaya çıkan çevre kirliliği, insan sağlığı ve diğer canlılar üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Birçok toksik maddenin çevre ve canlı organizmalar üzerine etkileri tespit edilmekle birlikte bu maddeler içerisinde dioksin ve dioksin benzeri maddeler en çok karşılaşılan ve en çok toksisiteye sahip olanlar arasındadır. Bu çalışmada, subkronik 2,3,7,8-Tetraklorodibenzo-p-dioksin (TCDD) uygulamalarının ratlarda karaciğer ve böbrek dokuları üzerine etkileri ve bu etkiler üzerine protokateşeik asidin koruyucu rolünün araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada 280-310 g ağırlığında toplam 28 adet Wistar Albino ırkı erkek rat kullanıldı. Ratlar her grupta 7 adet olacak şekilde rastgele 4 gruba ayrıldı. Deney süresi 45 gün olarak belirlendi. Çalışma periyodu boyunca grup 1 kontrol grubu olarak belirlendi ve 0,5 mL mısır yağı gavajla uygulandı. Grup 2'ye 2 ?g/kg/hafta dozunda TCDD, Grup 3'e 100 mg /kg/gün protokateşeik asit ve Grup 4'e protokateşeik asit + TCDD uygulandı. 45 gün sonunda ratlar sakrifiye edilerek biyokimyasal analizler için karaciğer ve böbrek dokuları alındı ve 80oC'de muhafaza edildi. Karaciğer ve böbrek dokularında SOD, CAT, GSH-Px aktiviteleri ile GSH düzeylerinin TCDD grubunda kontrol ve PCA grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı (p?0,001) bir şekilde azaldığı belirlenirken, bu enzim aktivitelerinin ve GSH düzeylerininPCA grubunda TCDD grubuna göreistatistikselolarak anlamlı (p?0,001) şekilde arttığı gözlenmiştir. Karaciğer dokusu TCDD ve PCA'nın birlikte verildiği gruptaGSH düzeyleri yalnız TCDD'nin verildiği gruba göre anlamlı (p?0,001)bir şekilde artarken,diğer antioksidan enzimlerdeanlamlı(p?0,001)bir değişiklik görülmedi. Böbrek dokusu TCDD+PCA grubunda TCDD grubuna göreGSH-Px ve SOD aktiviteleri ile GSH düzeylerinde anlamlı olarak (p?0,001) artış olmasına karşın CAT enzim aktivitelerinde istatistiksel (p?0,01) olarak anlamlı değişme olmadığı belirlendi. Karaciğer ve böbrek dokularında MDA düzeylerinin TCDD grubundakontrol grubuna göre istatistiksel (p?0,001) olarak anlamlı bir şekilde arttığı belirlendi. PCA grubundakontrol gurubuna göre istatistiksel (p?0,001) olarak anlamlı değişmeler gözlenmedi. MDA düzeylerinde PCA+TCDD grubundaTCDD grubunagöre istatistiksel olarak anlamlı şekilde azalmalar olduğu belirlendi. Sonuç olarak; PCA'nın, karaciğer ve böbrek dokularında TCDD'nin neden olduğu lipid peroksidasyonu azalttığı, antioksidan enzim aktivitelerini artırdığı ortaya konulmuştur. Bu bağlamda, TCDD'nin neden olduğu toksik etkileri önlemede PCA'nınyararlı etkisinin olabileceği kanaatine varılabilir.
Environmental pollution is increasing every day, seriously threatening the world of today and the future, leaves with face to face the ecological dangers. Rapid increase in world population, increasing energy needs at the same time the industry's development and the resulting environmental pollution of urbanization have a negative impact on human health and other living things. Many toxic effects of substances on the environment and living organisms, among these toxic substances were detected in the dioxin and dioxin-like substances are the most common and have most toxicity. The aim of this study was to investigate the effects of sub-chronic TCDD applications on liver and kidney tissues in rats, and the protective role of protocatechuic acid in this respect. A total of 28 male Wistar Albino rats weigthing between 280-310 g were used in the present study. Rats were divided into four groups each of which including seven rats. The experiment period was planned as 45 days. During the study period, Group 1 was the control group and 0.5 mL of corn oil was applied with gavage. Group 2 was applied 2 ?g/kg/week dose 2,3,7,8-TCDD (tetrachlo-p-dioxin), Group 3 was applied 100 mg/kg/day of protocatechuic acid and Group 4 was applied protocatechuic acid + TCDD. At the end of the 45 days, the rats were sacrificed and their liver and kidney tissues were taken for biochemical analysis and were stored at 80oC. It was observed that liver and kidney tisues SOD, CAT, GSH-Px activities and GSH levels have significantly reduced in TCDD group compared to control group. Although the increase in these enzyme activities is statistically (p?0,001) significant in PCA group. It was observed that the increase inGSH levelsin TCDD+PCA group is statistically significant than TCDD group, but no significant change has been observed in SOD, CAT and GSH-Px activities between these groups.While the increase in GSH-Px, SOD activities and GSH levels in TCDD+PCA groupwas statistically significant than TCDD group, no significant (p?0,001) change has been observed in CAT activities between these groups. It was determined that the increase in MDA levels in liver and kidney tissues in TCDD groupwas statistically significant than control group. But no statistically significant change was observed in PCA groupthan control group. It was determined that the decrease in MDA levels in TCDD+PCA group was statistically significant than TCDD group. In conclusion, the results of the study in liver and kidney tissues showed that PCA decreased TCDD-induced lipid peroxidation, and supported antioxidant activity. Therefore, it can be suggested that protocatechuic acid has the potential prohibition or reducing effects for the treatment against the toxicity caused by TCDD.
