Evaluation of the kızılkoyun necropolis archaeological site in the content of conservation-planning

Abstract

Şanlıurfa, one of the oldest settlements in Mesopotamia; has had a strategic importance throughout history, since being close to water resources, being located on fertile lands and trade routes. When you look at the history of the city of Sanliurfa, it has been hosted many civilizations, with their cultural diversity. The city has a history of about 12 thousand years. Archeological site areas which bearing the traces of this historic past, contain important data on civilizations' cultures, lifestyles and environmental formations. There are many archaeological sites in the traditional city center of Şanlıurfa. One of them is the "Kızılkoyun necropolis archaeological site" which was declared as an archaeological site in 2012. There are many cave graves belonging to the early Roman period in the area of research. The study includes field survey-analysis studies related to the field and the stages of synthesis evaluation of these data.İn the content of the research; the status of the area before the announcement as a archaeological site and, Conservation-Planning process of the site after announcing Kızılkoyun Necropolis Archaeological Site, were evoliated, problems and possibilities were determined. According to the results obtained, future planning and implementation principles have been defined and recommendations related to the field have been developed. Keywords: Şanlıurfa city, Archaeological site, Conservation-Planning, Necropolis, Multiculturalism

Mezopotamya’nın en eski yerleşim merkezlerinden biri olan Şanlıurfa; su kaynaklarına yakın olması, verimli toprakları ve ticaret yolları üzerinde bulunmasından dolayı tarih boyunca stratejik bir öneme sahip olmuştur. Şanlıurfa kentinin tarihine bakıldığında birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığı ve kültürel çeşitliliğe sahip olduğu görülmektedir. Kentin yaklaşık 12 bin yıllık bir tarihi geçmişi vardır. Bu tarihi geçmişin izlerini taşıyan arkeolojik sit alanları uygarlıkların kültürleri, yaşam tarzları ve çevre oluşumları açısından önemli verileri içermektedir. Şanlıurfa geleneksel kent merkezinde çok sayıda arkeolojik sit alanı yer almaktadır. Bunlardan birisi de 2012 yılında arkeolojik sit alanı olarak ilan edilen “Kızılkoyun nekropolü arkeolojik sit alanı”dır. Araştırma alanında erken Roma dönemine ait çok sayıda mağara mezar bulunmaktadır. Çalışma, alanla ilgili arazi etüd-analiz çalışmaları ve bu verilerin sentezlenerek değerlendirilmesi aşamalarını içermektedir. Araş- tırma kapsamında; alanın arkeolojik sit alanı ilan edilmeden önceki durumunun ve ilan edildikten sonraki süreçte Kızılkoyun nekropolü arkeolojik sit alanı koruma planlama sürecinin değerlendirilmesi yapılmış, sorun ve olanakları tespit edilmiş- tir. Elde edilen verilere göre geleceğe dönük planlama ve uygulama ilkeleri tanımlanmış ve alanla ilgili öneriler geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Şanlıurfa kenti, Arkeolojik sit alanı, Koruma-Planlama, Nekropol, Çok kültürlülük