Bir inşaat projesinde kullanılacak olan malzemelerin miktarının ve maliyetinin tahmini tasarım sürecinin en önemli aşamalarından birini oluşturmaktadır. Günümüzde Yapı Bilgi Modellemesi (YBM) sürecinde kullanılan yazılımlar ile metraj hesaplamaları ve maliyet tahimini geleneksel yöntemlere göre oldukça hızlı bir biçimde gerçekleştirilmektedir. Fakat YBM yazılımlarının yapı elemanları arasındaki komşuluk ilişkilerini tam olarak belirleyememesi ve yapı elemanlarının anlamsal modelini dikkate almadan sadece geometrik şekilleri dikkate alarak metraj hesabını gerçekleştirmesinden dolayı sonuçlar gerçek değerlere göre önemli ölçüde sapma göstermektedir. Ayrıca kullanılan yazılımların lisanslama ücretleri oldukça pahalıdır ve genellikle yerel mevzuatlara göre özelleştirilmeden kullanılmaktadır. Belirtilen nedenler uluslar arası yazılımların inşaat sektöründeki uygulanabilirliğini azaltmaktadır. Bu tez çalışmasında Türk inşaat sektörünün YBM uygulaması üzerine karşılaştığı sorunları çözebilmek için yerli, ücretsiz ve açık kaynaklı bir YBM yazılımının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yazılım, python programlama dili kullanılarak yapının kaba metrajını yapıyı oluşturan elemanların komşuluk ilişkilerini ve anlamsal temsilllerini dikkate alarak hesaplamaktadır. Ayrıca geliştirilen yazılımın yapıyı 3B görselleştirerek YBM sürecine yardımcı olması amaçlanmaktadır. Yazılımın geliştirilme yöntemi, metraj hesaplamaları için kullanılan algoritmalar ve yapının 3B görselleştirme süreci vaka çalışmaları ile test edilmiştir. Test sonuçlarında beton, kalıp, kalıp iskelesi ve donatı metraj değerlerinin hatasız hesaplandığı belirlenmiştir. Ayrıca yapının 2B çizimlerine sadece derinlik bilgisi girilerek başarılı bir şekilde 3B görselleştirmesinin yapıldığı, binadaki merdiven ve asansör boşluklarının gösterilebildiği ve bina içinde yürümenin kesintisiz biçimde gerçekleştirilebildiği tespit edilmiştir.
Estimating the amount and cost of materials to be used in a construction project is one of the most important stages of the design process. Today, with the software used in the Building Information Modeling (BIM) process, quantity calculations and cost estimation are performed much faster than traditional methods. However, the results show significant deviations from the real values, since the BIM software cannot determine the neighborhood relations between the building elements exactly and calculates only the geometric shapes without considering the semantic model of the building elements. In addition, the licensing fees of the software used are quite expensive and are generally used without customization according to local regulations. In this study, it is aimed to develop a software that helps the BIM process with a graphical user interface, which calculates the concrete, formwork, formwork scaffolding and reinforcement quantities of the building by using the free open source python programming language, taking into account the neighborhood relations and semantic representations of the elements that make up the building. The development framework of the software, the algorithms used for the quantity calculations and the 3D visualization process of the structure have been tested with case studies. In the test results, it was determined that the quantity values were calculated with minimum error and the structure was successfully visualized.
