Abstract:
Özet
Yargıda çoğulcu uygulamalar yargı bağımsızlığını sağlayarak hukuk devletinin bir
gereğinin yerine getirilmesi olarak tartışılmaktadır. Türkiye’de bu tartışmalar, yargıda
çoğulculuğun sağlanmasına yönelik Anayasa değişiklikleriyle birlikte yürütülmektedir.
Buna göre hukuk devletinin bir gereği olarak, yargı kurullarının oluşturulmasında çoğulcu
yapının sağlanması gerektiği öne sürülmüş ve böylece söz konusu Anayasa
değişikliklerinin meşru bir zemine taşınması mümkün olmuştur. Türkiye’de bu konudaki
tartışmaların seyrini ele almayı amaçlayan bu çalışmada yargıda çoğulculuğun hukuk
devleti için bir gereklilik olup olmadığını sorgulanırken; bir yandan da yargıda
çoğulculuğun nasıl anlaşıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu itibarla Türkiye’deki
yüksek yargı organlarından Anayasa Mahkemesi ve Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun
yapısına dair önemli anayasa değişiklikleri incelenmektedir. Bu inceleme sonucunda
ortaya konulacağı gibi yargıda çoğulculuk, Türkiye’de farklı yorumlanarak dünyadaki
diğer uygulama örneklerinden oldukça farklı anlaşılmaktadır. Bu farklı anlayış ise yargıda
çoğulculuk uygulamaları adı altında Türkiye’deki düzenlemelerin, yargı bağımsızlığına
gölge düşürmede araç olarak işlev görmesine kaynaklık etmektedir. Buna ek olarak
dünyadaki yargıda çoğulculuğu sağlamaya ilişkin uygulamaların da doğrudan
olumlamasını yapmak mümkün değildir.
Anahtar Kelimeler: Yargıda çoğulculuk, hukuk devleti, yargı bağımsızlığı,
yüksek yargı kurulları
