Anglo-amerikan hukukundan kıta avrupası hukukuna – özel hukukta de mınımıs kuralı

Abstract

Özet Karşılaştırmalı hukukun işlevsel denklik ilkesi bir hukuk düzeninde somut hukuki soruna getirilen çözümden yola çıkılarak, bir başka hukuk düzeninde o kuruma işlevsel olarak denk hukuk kurumlarının tespitini gerektirir. De minimis, özellikle Amerikan hukukunda sıklıkla yargı tarafından başvurulan bir kurumdur. Bu kurum, önemsiz zararların tazmin edilmemesini veya dava edilememesini sağlamaktadır. Buna karşılık yazılı hukuk kurallarını hukukun birincil kaynağı olarak kabul eden kıta Avrupası ülkelerinde açıkça de minimis kuralı olarak nitelendirebileceğimiz bir kurala rastlanmamaktadır. Anglo-Amerikan hukukunda sıklıkla kullanılan bu kurumun, kıta Avrupası hukuk düzenlerinde birebir karşılığı bulunmasa da, karşılaştırmalı hukuk bakış açısıyla yaklaşıldığında aynı işlevi gören kuralların izlerini tespit etmek mümkündür. Özellikle haksız fiiller ve komşuluk hukukundaki bazı düzenlemelerin, önemli ve önemsiz zararlar ayrımı yaptığı görülmektedir. Avrupa Birliğinde bazı alanlarda hazırlanan direktifler, üye ülkelerin bu kurumu iç hukuklarına almaları sonucunu doğurmuştur. Bunlardan en bilinenleri rekabet hukukuna ilişkin düzenlemeler, ayıplı ürünlerin neden olduğu zararlardan doğan düzenlemeler ve fikri haklar alanında yapılan düzenlemelerdir. De Minimis kuralına Avrupa’da hukukun birleştirilmesi çalışmaları kapsamında da yer verildiği görülmektedir. Nitekim bu gelişmeler altında de minimis kuralı kıta Avrupası hukuklarına yabancı bir kurum değildir. Anahtar Kelimeler: De minimis, DCFR, önemsiz zarar, haksız fiiller hukuku, tazminat hukuku