Abstract:
Özet
Boşanma ile ilgili olarak uygulamada yaşanan sorunların başında boşanmanın
çocuklara ilişkin sonuçlarından birisi olan çocukların velayeti kendilerine bırakılmamış
olan ana ve babalarıyla kişisel ilişkilerinin düzenlenmesi gelmektedir. TÜİK’in 2016
verilerine göre, kesinleşen boşanma davalarından 109 bin 978 çocuk etkilenmiş ve
boşanan kişilerin % 28’i en az bir çocuğun velayetini almıştır. Boşanmanın çocuk
psikolojisi üzerinde yarattığı etkileri inceleyen araştırmalar, boşanmanın çocuklar üzerinde
yarattığı olumsuz sonuçlar arasında en yıkıcı olanın ebeveynlerden birisi ile çocuk arasında
mevcut olan ilişkinin sona ermesi olduğunu göstermektedir. Bu nedenle boşanmadan sonra
velayet hakkı kendisine bırakılmayan ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişkinin çocuğun
yararına uygun şekilde düzenlenip sürdürülmesi ayrı bir öneme sahiptir.
Uygulamada Yargıtay ziyaret hakkının kapsamının belirlenmesinde, çocuğa ilişkin
olarak çocuğun yaşı, okul dönemleri, çocuğun sağlık durumu gibi kişisel özelliklerini
dikkate aldığı gibi; çocuk ile arasında kişisel ilişki kurulacak olan tarafın durumunu da göz
önünde bulundurmakta ve ziyaret hakkına sahip tarafın çalışma koşulları, yerleşim yeri,
yıllık izinleri, çocukla kişisel ilişki kurmak isteyen ana veya babanın sağlık durumu, sosyal
çevresi gibi olguları dikkate almaktadır. Tarafların oturdukları yerin birbirlerine olan
uzaklığı da Yargıtay tarafından göz önüne alınmaktadır.
Ziyaret sürelerinin kişisel ilişki kurma hakkının amacını gerçekleştiremeyecek
derecede kısa tutulduğu ya da ziyaret günlerinin geniş zaman aralıklarına dağıldığı hallerde
kişisel ilişkinin uygun nitelikte olduğundan söz edilemez. Nitekim Anayasa Mahkemesinin
vermiş olduğu 7.5.2015 tarihli bireysel başvuru kararında, boşanma davası neticesinde
başvurucuya sınırlı görüşme hakkı tanınmasının ve kişisel ilişki konusundaki
kısıtlamaların başvurucunun aile hayatına saygı hakkına bir müdahale oluşturduğuna ve
başvurucunun Anayasa’nın 20. maddesinde güvence altına alınan aile hayatına saygı
hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Boşanma, velayet hakkı, ziyaret hakkı, aile hayatına saygı
hakkı, çocukla kişisel ilişki kurulması, çocuğun yararı
