Farklı sosyometrik statüdeki ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, popüler, reddedilen ve ihmal edilen sosyometrik statülerindeki ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin akademik başarıları, aile ortamına dair algıları, aile, arkadaş ve öğretmenlerinden algıladıkları sosyal destek ve ebeveynlerinden algıladıkları kabul-ret düzeyleri incelenmiştir. Araştırma örneklemi, 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Elazığ il merkezinde bulunan 59 ilköğretim okulu arasından tesadüfi yöntemle seçilen 10 ilköğretim okulunun 6,7 ve 8. sınıflarında öğrenime devam eden, 307'si kız ve 333'ü erkek toplam 640 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada ölçme aracı olarak Sosyometrik Test, Aile Ortamı Ölçeği, Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Aile Kabul-Ret Ölçeği olmak üzere dört farklı ölçüm aracı kullanılmıştır. Akademik başarı değişkeni için ise öğrencilerin Ağırlıklı Yılsonu Başarı Ortalamaları okul kayıtlarından alınmıştır. Verilerin analizinde ise, Pearson korelasyon katsayısı, t testi, Mann Whitney U testi, tek yönlü varyans analizi ve Scheffe testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular cinsiyet yönünden incelendiğinde, kız öğrencilerin erkek öğrencilere kıyasla ailelerinin birlik ve uyumunu, arkadaşlarından ve öğretmenlerinden aldıkları sosyal desteği ve ailelerinden aldıkları kabulü anlamlı düzeyde daha yüksek algıladıkları tespit edilmiştir. Öte yandan, aile ortamının düzenliliği algısında, aileden algılanan sosyal destekte ve sosyometrik statü dağılımlarında cinsiyetler arası fark olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulguların sosyometrik statüye dair sonuçlarına bakıldığında ise, popüler öğrencilerin reddedilen ve ihmal edilen öğrencilerden, ihmal edilen öğrencilerin ise reddedilen öğrencilerden akademik olarak anlamlı düzeyde daha başarılı oldukları görülmüştür. Ailelerinin birlik-uyum ve düzenine dair algılarında ise popüler, reddedilen ve ihmal edilen öğrenciler arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Aile ve öğretmenlerinden algıladıkları sosyal destek bağlamında yine sosyometrik gruplar arası farklılığa rastlanmamıştır. Arkadaşlarından algıladıkları sosyal destekte ise, sadece popüler öğrencilerin reddedilen öğrencilere kıyasla anlamlı düzeyde yüksek sosyal destek algıladıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Popüler ile ihmal edilen ve reddedilen ile ihmal edilen gruplar arasında arkadaş sosyal desteği bağlamında anlamlı bir farkın olmadığı görülmüştür. Aile kabul-ret değişkeni bağlamında ise, sadece popüler öğrenciler reddedilen öğrencilerden daha yüksek kabul algılamaktadırlar. Diğer grup karşılaştırmalarında anlamlı farklılıklara rastlanmamıştır. Elde edilen bulguların, yapılmış olan yurtdışı araştırmalarla farklılaşan yönlerinin Türk aile yapısı ve kültürünün kendine özgü yapısından kaynaklandığı düşünülmektedir.

The purpose of the present study was to investigate academic achievement, perception about the family environment, perceived social support from family, friends and teachers and also parental acceptance-rejection of secondary school students in popular, rejected and neglected sociometric status. Sample of the study was chosen randomly from the pool of 59 elementary schools in Elazığ as 10 schools in the Academic Year of 2006-2007. Totally 640 students, 307 female and 333 male from 6th, 7th and 8th grades of these 10 schools participated to the study. In order to gather data, sociometric test, Family Environment Questionnaire, Perceived Social Support Scale and Parental Acceptance-Rejection Questionnaire were used as measurement instruments. In addition to the instruments, the students? grade point averages from their school records were used to determine their academic achievement. For the analysis of the data, Pearson correlation coefficient, t test, Mann Whitney U test, one-way ANOVA and Scheffe test were used. Significance level is .05 for all the analyses. Findings of the study in terms of gender differences revealed that girls perceive significantly higher social support from their friends and teachers, more cohesiveness from their family environment and also higher acceptance from their family than boys. However, there is no difference between genders in perception of organizational dimension of their family and social support from their family. In the distribution of sociometric status, there is again no difference between genders. When academic achievement variable is taken into consideration, findings show that there are significant differences between sociometric statuses. Popular students are more successful than rejected and neglected groups. Yet, neglected students have significantly higher academic achievement than rejected students. Regarding cohesion and organization dimensions of the family environment, there are no significant differences between sociometric groups. Popular, rejected and neglected students perceive social support from their families and teachers at the same degree. On the other hand, considering perceived social support from friends, there is a significant difference only between popular and rejected groups; popular students perceive more social support than rejected students. Last point in the findings is about parental acceptance and rejection. Only difference appears between popular and rejected groups; popular group perceive higher acceptance from their parents than rejected group. The results of the study differ in some respect from other related studies. The unique structure of Turkish culture and family can be shown as the reason of this difference.