Özet:
Bu çalışmada, deneysel olarak sıçan karaciğerlerinde iskemi-reperfüzyon (I/R) oluşturulup antioksidan enzimlerin durumları incelenmiş, doku hasarına E vitamini ve kafeik asit fenetil ester (CAPE) 'in etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla her bir grupta 10 sıçan olmak üzere; sham, iskemi, I/R grupları oluşturulmuş, I/R gruplarına da E vitamini ile CAPE intraperitoneal olarak uygulanmıştır. Salin-iskemi grubunda sham grubuna göre MDA miktarında anlamlı artış (p<0.039), MPO aktivitesinde ve NO miktarında ise anlamlı düşüş gözlenmiştir (her ikisinde de p<0.0001). Salin-I/R grubunda sham grubuna göre MDA miktarında ve MPO aktivitesinde anlamlı artış (her ikisinde de p<0.0001), NO miktarında ise anlamlı düşüş gözlenmiştir (p<0.027). E vitamini uygulanan sıçanlarda sham grubuna göre MDA miktarında ve MPO aktivitesinde artış (sırasıyla p<0.020, p<0.001), NO miktarında ise anlamlı düşüş olmuştur (pO.0001). Şalin I/R grubuna göre ise MDA miktarı, MPO aktivitesi ve NO miktarında anlamlı düşüş gözlenmiştir (sırasıyla p<0.001, p<0.0001, pO.0001). CAPE uygulanan sıçanlarda sham grubuna göre SOD aktivitesi, CAT aktivitesi, GSH-Px aktivitesi anlamlı şekilde artmış (sırasıyla p<0.014, p<0.003, p<0.023), MDA miktarı ve MPO aktivitesi değişmemiş, NO miktarı ise anlamlı şekilde düşmüştür (p<0.0001). Salin-I/R oluşturulan sıçan grubuna göre ise CAT aktivitesinde anlamlı artış (p<0.010), MDA miktarı, MPO aktivitesi ve NO miktarında anlamlı düşüş gözlenmiştir (sırasıyla p<0.0001, pO.0001 ve p<0.007). E vitamini uygulanmış sıçan gruplarına göre ise SOD aktivitesi, CAT aktivitesi ve GSH-Px aktivitesi ile kıyaslandığında anlamlı artış olmuştur (sırasıyla p<0.005, p<0.015 ve p<0.026). MDA ve NO miktarlarında bir değişiklik gözlenmemiştir. CAPE uygulanan sıçanlarda E vitamini uygulanan sıçanlara göre SOD, CAT ve GSH-Px aktivitelerinde artış gözlenmesi antioksidan savunmayı güçlendirmesine delil olabilir. Lipid peroksidasyonu ürünü olan MDA'nın CAPE grubu ile sham grubunda hemen hemen aynı olması ve salin-I/R grubu ile karşılaştırıldığında E vitaminine göre MDA 'yi daha fazla düşürmesi hasarın derecesini önemli ölçüde azalttığı anlamına gelebilir. Bu çalışmanın en önemli bulgularından biri CAPE'nin reperfüzyon esnasında iskemik dokuya nötrofil invazyonunu engellediğinin delili olan MPO aktivitesinin düşük bulunmasıdır. Sonuçta CAPE'nin I/R hasarında antioksidan savunma mekanizmasını desteklediği, nötrofil göçünü engelleyerek respiratuvar patlama olaylarının önüne geçtiği ve E vitaminine göre daha kuvvetli etkisinin olduğu görülmüştür. CAPE'nin karaciğer sıcak reperfüzyon hasarında tedavi amaçlı olarak kullanılması önerilebilir.
