Baharatlar ve bitkiler farklı bioaktif bileşiklerce zengindir ve sağlık üzerindeki yararlı etkileri iyi bilinmektedir. Şifalı bitkiler soğuk algınlığından, kansere bir çok hastalığın tedavisinde halk ilacı olarak kullanılmaktadır. Şifalı bitkiler, organik bileşikler, uçucu yağlar, glikosidler, vitaminler, alkaloitler ve diğer aktif bileşenleri içerirler. Bazı organik bileşikler ve uçucu yağların yanı sıra, bazı eser elementlerin, genel iyileşmede ve de hastalıkların tedavisinde çok önemli rol aldığı doğrulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan bazı bitkilerdeki uçucu yağların bileşenlerini ve eser elementleri tayin etmektir. Bitki materyallerinin kurutulmuş toprak üstü kısımları, Clevenger aparatı kullanılarak hidrohistilasyona tabi tutulmuştur. Elde edilen yağlar, GC/FID ve GC/MS metotlarıyla analizlenmiştir. Uçucu bileşikler, çalışılan bileşenlerin kütle spektrumları ve alıkonma indekslerinin uyuşumuna bağlı olarak teşhis edilmiştir. Bağıl alıkonma indekslerinin (RRI) hesaplanmasında alkanlar, referans nokta olarak kullanılmıştır. Kütüphane taraması, Wiley GC/MS Kütüphanesi, Adams Kütüphanesi ve NIST05 kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Eser elementlerin tayini, kuru yakma, yaş yakma ve mikro dalga ile çözünürleştirme yöntemlerinden sonra, alev ve grafit fırın atomik absorpsiyon spektrometre tekniği (Cu, Mn, Zn, Fe, Al, K, Mg, Ca elementleri Alevli-AAS, Pb, Ni, Cd, Se elementleri GF-AAS ile analizlendi) kullanılarak gerçekleştirildi. Anahtar Kelimeler: Şifalı Bitkiler, Uçucu Yağ, Gaz Kromatografisi, Eser Elementler, Atomik Absorpsiyon Spektrometresi.
Spices and herbs are the rich storehouses of different bioactive compounds and are well known for their benefical effects on health. Traditional herbs (medicinal plants) are being used in oriental medicine for the treatment of ailments ranging from the common cold to cancer. Traditional herbs contain organic contents (compounds), essential oils, glycosides, vitamins, alkaloids and other active components. Besides several organic compounds and essential oils, it is now well established that many trace elements play a vital role in general well-being as well as in the cure of diseases. The aim of this study was to determine components of essential oils and trace elements in some plants which using for common cold treatments. Aerial parts of the air dried plant material were subjected to hydrodistillation using a Clevenger-type apparatus. The resulting oils were analyzed using GC/FID and GC/MS methods. Volatile compounds were identified based on the agreement of retention indices and mass spectra of the studied components. Alkanes were used as reference points in the calculation of relative retention indices (RRI). Library search was carried out using the Wiley GC/MS Library, Adams Library and NIST05. The determinations of selected trace elements were performed using a flame and graphite furnace atomic absorption spectrometry technique (Cu, Mn, Zn, Fe, Al, K, Mg, Ca were determined by F-AAS, Pb, Ni, Cd, Se were determined by GF-AAS) after dry-ashing, wet-ashing and microwave digestion procedures. Key Words: Traditional Plants, Essential Oil, Gas Chromatography, Trace Elements, Atomic Absorption Spectrometry.
