ÖZET Giriş ve Amaç Çalışmamızda HBV'ye bağlı karaciğer sirozu nedeniyle karaciğer nakli sonrası tenofovir kullanan hastalarda viral supresyon oranlarını retrospektif olarak karşılaştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntem Çalışmamıza tenofovir kullanan 189 kronik hepatit B'ye bağlı nakil hastası dâhil edildi. Hastalarda ALT, AST, HBsAg, anti-HBsAg, INR ve HBV DNA düzeylerini irdeledik. Nakil öncesi, nakil sonrası 1. 3. 6. ve 12. aydaki ALT, AST, HBSAg, anti-HBSAg, total ve direkt bilürübin, INR ve HBV DNA düzeylerini karşılaştırdık. Bulgular:Nakil sonrası tenofovir tedavisi alan hastaların nakil öncesi, nakil sonrası 1. 3. 6.ve 12.ayındaki HBV DNA düzeyleri karşılaştırıldı. Tedavinin 3. ayında hastaların hepsinde 1 log10'dan daha fazla düşüş mevcuttu. Primer cevapsız hasta saptanmadı. Tedavinin 12.ayında 189 hastada (%100) tam cevap saptandı. Nakil öncesi ve nakil sonrası antiviral tedavi alan hastaların nakil öncesi HBV DNA düzeyleri ile nakil sonrası tedavinin 12. ay, HBV DNA düzeyleri karşılaştırıldığında HBV DNA düşüş hızları arasında istatiksel olarak anlamlı fark yanında kayıt edilecek herhangi bir direnç de saptanmadı. Nakil sonrası tenofovir alan hastaların nakil öncesi, nakil sonrası 1. 3. 6.ay ve 12.ay AST, ALT, INR, total-direkt bilürübin ortalamaları karşılaştırıldı. Başlangıç, nakil sonrası 1.3.6. ve 12. ay değerleri karşılaştırıldığında istatiksel olarak anlamlı düşüş saptandı ( p<0.05 ) . Çalışmaya dâhil edilen hastaların nakil öncesi ve nakil sonrası tedavinin 1.3. 6. ve 12.ayındaki HBsAg ve AntiHBsAg durumları karşılaştırıldı. Tedavi öncesi hastaların tamamında AntiHBs negatifti. Hastaların 12. ayında 180(95,4) hastada Anti-HBsAg serokonversiyonu geliştiği gözlendi. Sonuç Çalışmamızda HBV sirozuna bağlı karaciğer transplantasyonu sonrası tedavinin 12.ayında HBV DNA sonuçları değerlendirildiğinde 180 hastada (%95,24) tam cevap, 8 hastada (4,26) parisyel cevap, herhangi bir hastada da yetersiz cevap saptanmadı. Yani çalışmaya dâhil edilen hastaların %100'ünde istenilen düzeyde cevap elde edildi. Sonuç olarak kronik hepatit B sirozuna bağlı karaciğer nakli sonrası tenofovir tedavisinde kayda değer bir direnç gelişmediği iddiası çalışmamızla da teyid edilmiş oldu. Anahtar kelimeler: Kronik Hepatit B, karaciğer nakli, Tenofovir, HBV DNA
SUMMARY Backgrounds and Aims: In this study, HBV -induced liver cirrhosis in patients using tenofovir after liver transplantation were evaluated retrospectively to compare the rates of viral suppression. Materials and Methods: 189 HBV induced liver cirrhosis patients who received tenofovir after liver transplantation were included. ALT, AST, HBsAg, anti-HBsAg, INR and HBV DNA levels were examined. We compared these patients ALT, AST, HBSAg, anti-HBSAg, total and direct bilirubin, INR and HBV DNA levels before transplantation and after transplantation 1.-3.-6.-12. months. Results: We compared HBV DNA levels before transplantation and after transplantation 1.-3.-6.-12. months. After treatment of third month, HBV DNA levels decreased more than 1 log 10 at the all of patients. There were no patients with primary missed. At the 12. Month there were no patients with missed. In patients who received antiviral treatment before liver transplantation and after liver transplantation there was statistically significant difference between their rate of decline in their HBV DNA levels and there was no significant development of resistance. We compared these patients ALT, AST, total and direct bilirubin, INR levels before transplantation and after transplantation 1.-3.-6.-12. months and we established a statistically significant decrease ( p<0.05 ). We compared these patients HBsAg and AntiHBs levels before transplantation and after transplantation 1.-3.-6.-12. months. AntiHbs levels of all patients were negative before treatment. In the 12. month of treatment it was observed that 180(%95,4) patients developed anti-HBsAg seroconversion. Keywords: Chronic hepatitis B, liver transplantation, tenofovir, HBV DNA.
