Sürekli ayaktan periton diyalizi tedavisi gören hastalarda mekanik, metabolik ve enfeksiyöz komplikasyonlar

Abstract

AMAÇ: Kronik böbrek hastalığı değişen süreler içerisinde ilerleyici nefron kaybı sonucu Son Dönem Böbrek Yetmezliği (SDBY)'ne ilerleyebilir. Bu aşamaya gelmiş hastaların tek yaşam şansı Renal Replasman Tedavileri (RRT)'dir. Periton diyalizi (PD), SDBY olan hastaların tedavisinde kullanılan RRT yöntemlerinden birisi olup peritonun bir diyaliz membranı olarak kullanılması esasına dayanmaktadır. Elle yapılan sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) ve bir cihaz yardımıyla yapılan aletli periton diyalizi (APD) yöntemleri periton diyalizinin standart formları olarak bilinmektedir. Basit, rahat ve ucuz olması sebebiyle son dönem böbrek yetmezliği olan hastalarda başarılı bir şekilde uygulanmakla birlikte uzun dönemde çeşitli komplikasyonlarla karşılaşılmaktadır. Bu nedenle biz de merkezimizde izlediğimiz PD tedavisi gören hastalarda görülen komplikasyonları araştırmayı amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEMLER: Bu çalışmada, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Periton Diyaliz Merkezi'nde Ocak 2007- Ocak 2014 tarihleri arasında takip edilen hastalarda görülen mekanik, metabolik ve enfeksiyöz komplikasyonlar araştırılmıştır. Hastalara ait veriler geriye dönük olarak periton diyaliz merkezinde bulunan hasta kayıt dosyalarından alındı. Dosyalarında demografik, klinik ve laboratuvar değerleri eksik olan; 18 yaşından küçük olan ve bir aydan daha kısa süre PD tedavisi gören hastalar çalışmaya alınmadı. Araştırma sonunda elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS (Statistical Package For Social Siences ) vs 17.0 (SPSS, Inc., Chicago, IL, USA) isimli bilgisayar programı kullanıldı. Kategorik ölçümler sayı ve yüzde olarak, sayısal ölçümlerse ortalama ve standart sapma (gerekli yerlerde ortanca ve minimum - maksimum) olarak özetlendi. BULGULAR: Çalışmamıza yaş ortalaması 51,2 ± 15,8 yıl olan, 109'u (%54) erkek, toplam 202 hasta dahil edildi. En sık görülen etiyolojik nedenler sırası ile %28,3 HT, %20,8 DM ve %18,8 GN idi. Hastaların ortalama PD'nde kalma süresi 37,6 ± 35 ay (2-156 ay) idi. PD'nde tedavi süresi: 9 hasta 1-3 ay; 43 hasta 4-12 ay, arası 67 hasta 1-3 yıl; 41 hasta, 4-5 yıl; 42 hasta, 5 yıl ve üzeri idi. Hastaların %91,5'i (185 hasta) SAPD, geri kalan hastalar APD yapmaktaydı. APD tedavisi gören hastalarda peritonit gelişme riski SAPD'de olan hastalara göre istatiksel olarak oldukça anlamlı derecede yüksekti (p<0.0001). Çalışmamızda 202 olgumuzun 113'ünde en az bir peritonit atağı görüldü. Öte yandan olgularımızın 182'sinde en az bir ölçümde serum albumin düzeyi <3,5 g/dl olup hipoalbuminemi oranı %90 idi. Peritonit geçirenlerde peritonit geçirmeyenlere göre hipoalbüminemi oranı anlamlı derecede yüksek idi (p<0.0001). Peritonit geçiren ve geçirmeyen hastalarda ortalama albümin seviyeleri arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Çalışmaya dahil edilen 202 hastanın 89'u peritonit geçirmezken 113 hasta en az bir peritonit atağı geçirdi. Peritonit geçiren hastaların 52'sinde 1 peritonit atağı, 31 hastada 2 atak, 8 hasta 3 atak ve 22 hasta 4 ve üstü peritonit atağı görüldü. Çalışmaya dahil edilen hastaların ortalama peritonit atağı 1,31 atak/hasta bulundu. Peritonit geçiren hastaların ortalama periton atak sayısı 2,35 atak/hasta bulundu. Peritonit atak sıklığı 0,43 atak/yıl/hasta ya da 28,1 ay/epizod olarak saptandı. Çalışmamıza dahil edilen hastalarda en sık görülen mekanik koplikasyonlar; herni %17,8, malpozisyon %16,3, karın duvarına kaçak %12,3, diyalizat çıkış yetersizliği %10,8, kateterde tıkanma %7,4 oranında görüldü. En sık görülen metabolik komplikasyonlar; anemi %99, hiperlipidemi %92, hipoalbuminemi %90, hiponatremi %82,1, D-vitamini eksikliği %70,7, hiperkalemi %36,1, hiperglisemi %13,8, obezite %11,8, kaşeksi %8,4 idi. PD'nin diğer komplikasyonları ise konstipasyon %32,1, UF yetersizliği %16,3, hemoroid %16,3, paratiroid adenomu %2,9, periton sklerozu %0,4 oranında görüldü. Çalışmaya dahil edilen 111 (%55) hasta, kullandığı PD yöntemine devam etmekte, 91 (%45) hasta çeşitli nedenlerden dolayı PD'nden ayrıldı. Drop-out nedenler arasında %46,2'si mortalite, %24,2'si böbrek nakli, %20,8'i HD'e transfer ve %8,8'i ise diğer nedenlere bağlı idi. SONUÇ: RRT'nden birisi olan PD tedavisi sırasında mekanik, metabolik ve enfeksiyöz komplikasyonlar görülmektedir. Her ne kadar enfeksiyöz komplikasyonlar en ciddi komplikasyonlar olarak düşünülmesine karşın kendi hastalarımızda kabul edilebilir oranlara inmiştir. Bunun dışında özellikle metabolik (anemi, hiperlipidemi, hipoalbuminemi, hiponatremi) ve mekanik (herni, malpozisyon, karın duvarına kaçak) komplikasyonlar PD hastalarında sık görülmektedir.

AIM: Chronic kidney disease may progress to End-Stage Renal Failure (ESRF) due to progressive nephron loss over a variable period. Renal Replacement Therapy (RRT) is the only chance of survival in patients at the terminal stage. Peritoneal Dialysis (PD) is one of the renal replacement therapies used in the treatment of patients with ESRF and it is based on the principle of using peritoneum as a dialysis membrane. Manually operated continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD) and automated peritoneal dialysis (DPD) operated by a device are the standard forms of peritoneal dialysis. Despite being simple, comfortable, and cheap and thus successfully used in patients with end-stage renal disease, various complications occur with its prolonged use. We therefore aimed to investigate the complications observed in patients undergoing PD at our institution. MATERIALS AND METHODS: This study investigated mechanical, metabolic, and infectious complications in patients followed at İnönü University Faculty of Medicine Department of Nephrology, Peritoneal Dialysis Center between January 2004 and January 2014. The medical data of the patients were accessed retrospectively via medical records kept at peritoneal dialysis center. Patients who had missing demographic, clinical, and laboratory data, who were younger than 18 years of age, or who underwent PD for less than one month were excluded from the study. SPSS (Statistical Package For Social Siences) version 17.0 (SPSS, Inc., Chicago, IL, USA) was used for statistical analyses. The categorical variables were presented as number and percentage while numerical variables were expressed as mean and standard deviation (median and minimum -maximum as needed). RESULTS: This study included 202 patients with a mean age of 51,2± 15,8 years, of whom 109 (54%) were male. The most common etiological factors in descending order were HT (23.8%), DM (20.8%), and GN (18.8%). The mean duration of PD therapy was 37,6± 35 (2-156 months). Nine patients had undergone PD for 1-3 months, 43 patients for 4-12 months, 67 patients for 1-3 years, 41 patients for 4-5 years, and 42 patients for equal to or more than 5 years. Of the study population, 91,5% (n=185) were undergoing CAPD and the remainders APD. The risk of peritonitis was significantly higher in patients undergoing APD than those undergoing CAPD (p<0.0001). One hundred and thirteen patients among 202 patients developed at least one peritonitis attack. In 182 patients serum albumin level was less than 3,5 g/dl in at least one measurement, and the rate of hypoalbuminemia was 90%. The rate of hypoalbuminemia was significantly higher in patients that suffered peritonitis than those who did not experience this complication (p<0.0001). No significant difference was found between the mean albumin level of the patients who developed peritonitis and those who did not (p>0.05). Of 202 patients included in the analysis, 89 did not suffer from peritonitis whereas 113 patients developed at least one peritonitis attack. Among those who developed peritonitis, 52 patients developed 1 attack, 31 developed 2 attacks, 8 patients developed 3 attacks, and 22 patients developed 4 or more attacks. The mean number of a peritonitis attacks was 1.31 attack/patient. The mean number of peritonitis attacks was 2.35 attack/patient in the patients who developed peritonitis. The frequency of peritonitis attacks was 0.43 attack/year/patient or 28.1 month/episode. The most common mechanical complications were hernia (17.8%), malposition (16.3%), leakage into abdominal wall (12.3%), dialysate discharge failure (10.8%), and catheter occlusion (7.4%). The most common metabolic complications were anemia (99%), hyperlipidemia (92%), hypoalbuminemia (90%), hyponatremia (82.1%), Vitamin D deficiency (70.7%), hyperkalemia (36.1%), hyperglycemia (13.8%), obesity (11.8%), and cachexia (8.4%). Other complications of PD were constipation (32.1%), UF failure (16.3%), hemorrhoids (16.3%), parathyroid adenoma (2.9%), and peritoneal sclerosis (0.4%). One hundred and eleven (55%) patients continued PD program while 91 patients (45%) discontinued it owing to various reasons. Drop-out reasons were death (46.2%), renal transplantation (24.2%), transfer to HD (20.8%), and other reasons (8.8%). CONCLUSION: Mechanical, metabolic and infectious complications are seen during PD that is a form of RRT. Although infectious complications are considered the most serious ones, they were effectively reduced to acceptable rates. Apart from infections, particularly metabolic (anemia, hyperlipidemia, hypoalbuminemia, hyponatremia) and mechanical (hernia, malposition, leakage into abdominal wall) complications are common in PD patients.