Febril nötropeninin değişik klinik evrelerinde serum sitokin ve CRP düzeylerindeki değişiklikler

Abstract

Nötropenik hastada en önemli değerlendirme risk grubunun belirlenmesidir. Düşük riskli hastaların hastanede izlenmemesi veya kısa sureli hospitalizasyonu maliyet ve dirençli hastane florasıyla karşılaşmama açısından arzu edilen bir yaklaşımdır. Yüksek riskli hastalarda ise sepsise gidişin erken tespit edilebilmesi hayat kurtarıcı olabilir. Günümüzde nötropenik hastada sadece klinik değişkenleri kullanarak düşük ve yüksek risk gruplarının belirlenmesi yeterince güvenilir bulunmamaktadır. Klinik verilerle desteklenecek laboratuar parametreleri bu konuda daha yararlı olabilir. Bu amaçla febril nötropeni sürecinin çeşitli klinik evrelerindeki serum sitokin ve CRP düzeylerinin tespit edilmesi riskin erken tespitini, yeni tedavi yaklaşımlarını ve prognoz tayinini mümkün kılabilir. Bu amaçla daha önce hiç bir tedavi almamış değişik maligniteleri olan 22 hastada kemoterapi öncesi, kemoterapi sonrası ateşsiz nötropenik dönemde, ateşli nötropenik dönemde ve ateşin düşüp nötropeninin düzeldiği iyileşme döneminde olmak üzere dört değişik klinik evrede toplanan serum örneklerinde IL-6, DL-8, DL-2R, TNF-a, DL-10 ve CRP düzeyleri çalışıldı. Serum DL-6, DL-8, IL-2R ve CRP düzeyleri kanserli hastalarda sağlıklı kontrollere göre kemoterapi öncesi dönemde de yüksek bulunmuştur. Bu parametreler ateşsiz nötropenik dönemde kemoterapi öncesi döneme göre anlamlı yükselmişler ve ateşli nötropenik dönemde tüm dönemlerden belirgin yüksek olarak zirve değerlerine ulaşmışlardır. Bu klinik evrelerden prediktivite çalışmaları için en önemlisi ateşsiz nötropeni evresidir. Bu dönemde klinik olarak farklı hiçbir gelişme olmamasına rağmen hastalarımızda hem DL-2R, DL-6, IL-8 hem de CRP ortalama düzeyleri yükselmişti. Ancak bu dönemde IL-8 düzeyleri sadece iki hastada, CRP düzeyleri dört hastada, IL-2R düzeyleri beş hastada, IL-6 düzeyleri dokuz hastada, bazal düzeylerine göre farklı değildi. Ek olarak ateşli nötropenik dönemde IL-2R, DL-6, DL-8 ve CRP ortalama düzeyleri zirve yapmasına karşın bu dönemde DL-8 ve CRP düzeyleri hastaların tümünde bazal düzeylerine göre belirgin artmışken, DL-2R düzeyleri bir hastada ve DL-6 düzeyleri iki hastada, bazal düzeylerine göre farklı değildi. Bu sonuçlara bakılarak en güvenilir ve kararlı artışın DL-8 için gerçekleştiği söylenebilir.