KONULARINA GÖRE YAPILMIŞ TÜRKÜ SINIFLANDIRMALARININ GELENEKSEL TÜRK HALK MÜZİĞİ NAZARİYATI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Öz:Anadolu halkının doğumdan ölüme kadar başından geçen her türlü olayı kendine konu olarak seçen türküler, ait olduğu coğrafyadaki kültürel dokuya olan adaptasyonuyla belleklere yerleşmiş ve yaşanmış olaylardan hayat bulması sebebiyle çok geniş bir konu dağarıyla günümüze kadar süregelmiştir. Konuları açısından bu denli geniş bir çerçeveye sahip olan türküler, araştırmacıların perspektiflerine göre konuları açısından farklı şekillerde ele alınarak, birçok sınıflandırmaya tabi tutulup kaynaklarda yer almışlardır. Bu araştırmada; konularına göre yapılmış olan ve ulaşılabilen türkü sınıflandırmaları incelenmiş, ardından beş adet farklı türkü sınıflandırması örneklem olarak ele alınarak değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda ele alınan türkü sınıflandırmalarının kendi aralarında birçok açıdan farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında; konularına göre yapılmış olan türkü sınıflandırmalarının, Geleneksel Türk Halk Müziği'nde (GTHM) birer müzikal tür olarak algılanabildiği, bu yanlış algılamanın GTHM nazariyatını olumsuz yönde etkileyebileceği sonuçlarına ulaşılmış ve elde edilen kazanımlar neticesinde konuya yönelik öneriler sunulmuştur. Çalışmada müzikal özelliklerine göre yapılan türkü sınıflandırmaları (bozlak, zeybek, vb.) ile konularına göre yapılan türkü sınıflandırmalarının (ninni, güzelleme vb.) iki farklı alanda kategorize edilmesi gerektiği, konularına göre yapılan türkü sınıflandırmalarının, müzikal karıştırılmaması sınıflandırmalarının GTHM nazariyatı açısından standartlaştırılması gerektiği, farklı konuların aynı türkü içerisinde yer alması durumunda ise karma konulu türküler gibi yeni bir kategorizasyon oluşturulması gerektiği sonuç ve önerilerine ulaşılmıştır Başlık (İngilizce):AN EVALUATION OF LYRICAL TÜRKÜ CLASSIFICATIONS IN THE CONTEXT OF TRADITIONAL TURKISH FOLK MUSIC THEORY Öz (İngilizce):Türküs (turkish song) containing every topic from human's birth till death and adaptated to cultural texture of belonging geography have came down through mnemonically. According to some reseachers, türküs containing broad topics, are classified different ways from the point of its topics in literature. First, lyrical/topical classifications have been handled in this study. Second, five lyrical/topical türkü classifications were handled and reviewed as a sampling, and evaluations have been made. It has been stated that there are many distinctness between lyrical/topical türkü classifications. Within the scope of this search, some results have been received: Some lyrical/topical türkü classifications could be perceived as a musical genre and this misguided perception could affect improperly the traditional Turkish folk music theory. After getting some results, some suggestions have been submitted related to this topic. By way of this study, some results and submissions were obtained. These are: Türkü classifications must be seperated according to musicality and lyric/topic; musical classifications and lyrical/topical classifications must not be interweaved each other; lyrical/topical türkü classifications must be standardized for building up a better theory of traditional Turkish folk music, a new categorization must be engendered such as türkü with combined topics when different lyrical subjects take part in a türkü