Abstract:
Özet
Ceza kavramı modern hukuk felsefesine ilişkin temel sorunsallardandır. Cezanın amacı
aynı zamanda hukuk düzeninin varlığının meşruiyetine ilişkin bir sorundur.
Cezalandırmanın amacına ilişkin mutlak teori, bozulan adalet düzeninin yeniden tesis
edilmesi ve misilleme amaçlarını bir arada gütmektedir. Mutlak teori taraftarlarına göre
cezalandırma ile faile ya bir başkasına katkı sunulamaz. Mutlak teori, bireyin
tanımlanmaya ve birey olmanın kurucu işlev edinmeye başladığı dönemde, modern
devletin şiddet tekeli ve meşruiyeti bağlamında oluşturulmuştur. Türkçe hukuk felsefesi
alanyazınında cezalandırmanın amacına çokça değinilmemiştir. Bu konu ceza hukuku
genel hükümler kitaplarında derlenmiştir. Oysa cezalandırmanın amacı düpedüz bir hukuk
politikası ve felsefesi sorunudur. Kant ile Hegel’in cezalandırmanın amacına ilişkin
karşılaştırmalı bir okumalarının Türkçede de hukuk felsefesi perspektifinden yapılması
gerekmektedir. Bu çalışmada Alman idealizminin iki önemli ismi, Kant ile Hegel’de
cezalandırmanın amacı karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Her iki düşünür de cezanın
amacı, cezanın türü, cezanın adaletle ilişkisi ve cezalandırmaya yetkili makamlar
hakkındaki değerlendirmeleri bakımından karşılaştırmalı olarak değerlendirilecektir. Son
tahlilde her iki düşünür de cezanın pragmatik bir yararının olmaması gerektiğini
savunmaları bakımından benzerdirler.
