Post-Maastricht Döneminde Avrupa Birliği ve Türkiye'nin Savunma Bütçesi

Abstract

Öz:Avrupa Birliği, iktisadi ve siyasal bütünleşmesini sürdürürken, aynı zamanda bir savunma bütünleşmesi sürecini yaşamaktadır. Savunma bütünleşmesi; iktisadi ve siyasal bütünleşmeden bağımsız tutulamaz. Bu nedenle, Avrupa’nın dış güvenlik ve savunmasının bir iktisadi ayağı vardır ve bu ayağın da hareket noktası doğal olarak savunma bütçesidir. Bu çalışmada, 1992 Maastricht Antlaşması’ndan sonra şekillenmeye başlayan Avrupa’nın savunma politikası ve bu politikada Türkiye’nin rolü, sadece savunma bütçesi temelinde incelenmiştir. AB, entegrasyon sürecinde bir “post-Maastricht” dönemine girmiştir. Maastricht Antlaşması (1992), Avrupa Tek Senedi (1987) ile ilan edilen Ortak Dış ve Güvenlik Politikası’nın hedeflerini ve Batı Avrupa Birliği için savunma boyutunu ortaya koymuştur. Post-Maastricht döneminde, AB de, dış güvenlik ve savunma konseptini ya değiştirdi ya da geliştirdi. “Kutuplaşma” yerine “reorganizasyon” başladı. AB, daha az asker fakat daha büyük paralar ile ortak ve etkin bir savunmaya öncelik verdi. AB ülkeleri bir yandan caydırıcı bir askeri güce sahip olmak isterlerken, öte yandan askeri maliyetlerini ordularını küçültmekten başlamışlardır. Buna karşın, toplamda askeri harcamalarını arttırdıkları gözlemlenmektedir. Savunma harcamalarının GSYİH’ye oranının dünya ortalaması, 2003 yılına göre %2’dir ve bu, aynı zamanda “NATO-Avrupa”nın da ortalamasıdır. Türkiye, sahip olduğu yüksek savunma gücü nedeniyle, AB’nin tam üyesi olmak yönünde bir üstünlük elde etmektedir.