MELİKÜ’L-EŞREF ÂLÂEDDİN KÜÇÜK ALİ DÖNEMİ MEMLÛK TÜRK DEVLETİ TARİHİ (6 AĞUSTOS 1341-10 OCAK 1342)

Abstract

Öz:Melikü’n-nâsır Muhammed b. Kalavûn döneminde Memlûk Türk Devleti, siyâsî, idârî, askerî ve iktisâdî yönlerden en başarılı olduğu dönemlerinden birini yaşamıştır. Devlet içerisinde etkin olan emirlerin otoritesini büyük ölçüde kırmayı başaran sultan, merkezî bir devlet sistemi kurmayı başarmıştı. Melikü’n-nâsır, başta Kahire olmak üzere Memlûk ülkesinin büyük bir bölümünde oldukça sevilen bir lider idi. Merkezî bir yönetim şekli tesis etmek amacıyla oluşturduğu Nâsırîye emirleri grubu, onun ölümünden kısa süre sonra devlete müdahalede gecikmediler. Halkın tepkisinden çekinen bu emirler, onun vasiyetine uygun olarak yerine oğlu Ebî Bekr’i geçirseler de kısa süre sonra onu tahttan indirdiler. Melikü’l-eşref Âlâeddin Küçük Ali, kardeşi Ebî Bekr’in hallinden hemen sonra Emir Kavsûn tarafından yeni sultan ilan edildi. Tahta çıktığında henüz sekiz yaşında olan Âlâeddin Küçük, yaklaşık beş ay süren saltanatı boyunca Nâib-i saltana makamında bulunan Emir Kavsûn ve Nâsırîye’nin diğer emirlerinin tahakkümü altında kaldı. Emir Kavsûn, memlûk olarak yetişmeyen tüccâr kökenli bir devlet adamı idi. Sultan Âlâeddin Küçük’ün Nâib-i saltanası sıfatıyla devlet işlerine müdahale etmesi, Nâsırîye’nin önde gelen diğer emirlerini rahatsız etmiş ve bu nedenle bu emirler arasında bir otorite çatışması doğmuştur. Bu çatışma, Emir Kavsûn’un hapsedilmesi ve Sultan Âlâeddin Küçük’ün tahtan indirilmesiyle sonuçlanmıştır. Makalemizde, çoğunlukla Nâsırîye emirleri arasındaki otorite çatışmasına sahne olan Sultan Âlâeddin Küçük Ali dönemi Memlûk Türk Devleti tarihi ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.